3. BÖLÜM İLİM
16. Hz. Musa'nın Denizde Hızır'a Gitmesine Dair Zikredilenler
"Musa ona: Sana öğretilenden, bana, doğruyu bulmama yardım edecek bir bilgi öğretmen için sana tâbi olayım mı? dedi.[el Kehf,66]
74- Rivayet edildiğine göre îbn Abbas ile Hur İbn Kays İbn Hısn el-Fezârî (radıyallahu anhum) Musa (Aleyhisselam)'ın (Kur'an'da buluştuğu bahsedilen) arkadaşı hakkında görüş ayrılığına düştüler. İbn Abbas (radıyallahu anh) bunun Hızır olduğunu söyledi. Onların yanından Ubey İbn Ka'b (radıyallahu anh) geçiyordu. İbn Abbas (radıyallahu anh) onu çağırarak sordu: "Ben ve bu arkadaşım, Hz. Musa'nın kendisi ile buluşmak için yol sorduğu kişi hakkında tartıştık. Onunla ilgili olarak Hz. Peygamber'in bir şey söylediğini işitmiş miydin?" dedi. Ubey (radıyallahu anh) şöyle dedi: "Evet, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini İşittim:
"Hz. Musa, Israiloğullarından bir grup ile birlikte iken bir adam gelerek:
-Senden daha bilgili bir kimse biliyor musun? Diye sordu.
Hz. Musa "hayır" diye cevap verdi. Bunun üzerine Yüce Allah Hz. Musa'ya vahyederek şöyle dedi: "Evet senden daha bilgili bir kimse var. O da kulumuz Hızır'dır" dedi. Musa onun yanına nasıl gideceğini sordu. Yüce Allah balığı onun için bîr alâmet kıldı. Musa'ya "Balığı kaybettiğinde dön, çünkü onunla orada buluşacaksın" denildi. Hz. Musa denizde balığın izini sürerdi.
"(Musa a.s. in yanındaki yol arkadaşı olan genç adam:) Gördün mü? dedi, kayaya sığındığımız sırada balığı unuttum. Onu hatırlamamı bana şeytandan başkası unutturmadı. O, şaşılacak bir şekilde denizde yolunu tutup gitmişti. Musa: işte aradığımız o idi, dedi. Hemen İzlerinin üzerine geri döndüler." Hemen ardından o bilge kişiyi (Hızır) buldular. Daha sonra Hızır ile Musa arasında Allah'ın kitabında haber verdiği olaylar yaşandı."[Hadisin geçtiği diğer yerler:78,122,2267,2728,3278,3400,3401,4725,4726,4727,6672,7478]
Açıklama
Bu konu, ilim talep etmek için zorluklara katlanmaya teşvik etmek amacıyla konulmuştur. Çünkü gıpta edilen bir şey için zorluklara katlanılır. Nitekim Hz. Musa
(Aleyhisselam)'ın en üst konumlara ulaşmış olması, ilim talep etmek için kara ve denizde yolculuk yapmasına engel olmamıştır. Böylece bu konunun öncekilerle alakası da anlaşılmış olmaktadır. Bâb başlığından ilk anda Hz. Musa
(Aleyhisselam) nın ilim talep etmek için denizde yolculuk yaptığı anlaşılmaktadır.
Peygamberler ile ilgili bölümde Hz.Hızır'ın niye bu isimle anıldığı konusu gelecektir. Yine o bölümde Hızır'ın; resul mü nebi mi, melek mi veli mi, hayatta mı ölü mü olduğu konusundaki görüş ayrılıklarına dair bilgi gelecektir.[Bkz.Kitâbu Ehâdisi'l-enbiyâ,27.,3401.hadis]
İbnü't-Tîn, İbn Abbas'ın Ubey b. Kâb'ın yanına giderek soru sorduğunu, yoksa onu kendi yanına çağırmadığını, çünkü İbn Abbas'ın ilim aldığı kişilere karşı ne derece edepli olduğunun bilindiğini söylemiştir.
Balığın kaybolması, Hızır'ın bulunduğu yere alâmet kılınmıştır.
Hadisten Çıkan Bazı Sonuçlar
*Hadis, inatlaşma (zorluk çıkarma) söz konusu olmaksızın ilmî gerçekleri ortaya çıkarmak için tartışma yapmanın caiz olduğunu göstermektedir.
*Doğru sözlü bir kimsenin verdiği haber ile amel edilir.
*İlim talep etmek, hatta mevcut ilmini arttırmak için deniz yolculuğu yapmak caizdir.
*Yolculukta azık taşımak meşrudur.
*Her durumda alçakgönüllü davranmak gerekir. Bu sebeple Hz. Musa, Hızır (aleyhimüsselâm) ile bir an önce karşılaşmak ve ondan ilim talep etmek istemiştir. Bunu yapmasının sebebi kavmine kendisinin edebi ile edeplenmelerini öğretmek ve nefsini temizlemek isteyen kişinin alçakgönüllülük yolunu tutması gerektiği konusunda uyarıda bulunmaktır.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
Tüm hata ettiklerim nefsimden, isabet ettiklerim Allah-u Teala’dandır.
EN DOĞRUSUNU ALLAH azze ve celle BİLİR
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder