İsm-i Azam, en büyük isim demek. Bununla anlaşılan şudur: Allah'ın öyle özellikli bir ismi vardır ki, O'na onunla yapılan duayı geri çevirmez...
... Müfessirlerin babası Taberî, İmam Eş'arî, İbn Hibban, Ebubekir Bakıllanî gibi her biri kendi sahasında otorite olan büyük zatlar Allah'ın isimlerinin her biri O'nun zatını anlattığına göre biri diğerinden daha büyük olamaz, çünkü her birinin anlattığı O'nun bizzat kendisidir, diyerek ismi azamın özel bir isim ya da cümle olamayacağını söylerler.
İbn Kayyim gibi bazıları da 'Allah' ismi, bütün isimleri topladığına göre ismi azam olsa olsa bu olabilir derler. Daha önce Ebu Hanife, Tahavî ve onları izleyenlerin kanaati de bu idi. Nevevî gibi bazıları da yukarıda verdiğimiz üçüncü hadisi şerife dayanarak ismi azamın Allah'ın el-Hayyü'l-Kayyûm isimleri olduğu kanaatindedirler.
Durum böyle olunca meseleyi bütün delilleriyle inceleyen bir kısım âlimler haklı olarak şöyle bir sonuca varmışlardır: İsmi azam ifadesi Sünnette yer alan bir ifadedir, o halde hiçbir surette ve hiçbir yorumla böyle bir şey yoktur demek uygun olmaz. Ama hadisi şeriflerdeki ifadeler de farklı olduğuna göre demek ki, ismi azam bizatihi şifreli bir tek isim ya da bir tek cümle değildir. Dua edenin durumuna ve haline göre kişiden kişiye değişen bir yakarış halidir. Kelimelerden çok dua edenin haliyle ilgilidir. Ortak özelliği şudur; Allah'ı, bulunduğu hale en uygun isimleriyle anıp O'nu doğru tanıdığını O'na arz ettikten sonra kulun gönlünde duasına icabet edecek Allah'tan başka hiçbir güç, hiçbir merci ve hiçbir kişiye en ufak bir yer bırakmadan Allah'tan, sadece O'ndan ihlas ve samimiyetle istemesidir. Durum böyle olunca ismi azam herkesin Allah'a en yakın olduğu anda, O'nun isimleriyle, ihlasla O'na yakarmasıdır. Yani herkesin ismi azamı farklıdır...
.. O zaman ismi azam, Allah'ın en büyük ismi değil, kulun yaşadığı hale göre onun için en büyük olan, en etkili hale gelen isim olmuş olur. Allahualem.
Yazının tamamı için:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder