147.SONUNDA BULDUM...

“Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ve sellim"
Bismillahirrahmanirrahim

Bu blogun en güzel yanı ne biliyor musunuz? Daha önce okumuş olsam da kavrayamadığım,idrak edemediğim,kalbime nakşedemediğim meseleleri idrak ettiğim anda bu bilgileri kendime saklamadan hemen paylaşabilmek. Aşağıdaki öğütler daha önce de karşıma çıkmıştı ama o zaman bana tesir etmemişti.Şimdi ise bir hazine bulmuş gibiyim. Aylardır aradığım soruların cevabını sonunda bana bulduran Rabbime cc hamd-u senalar olsun. Amel etmeyi nasip etsin. AMİN.

İMAM GAZALİ'NİN SEKİZ ÖĞÜDÜ
Ey oğul! Sana sekiz nasihat edeceğim. Kıyamet gününde ilminin senden davacı olmaması için bunları kabul et. Bunların dördü yapılacak, dördü kaçınılacak şeylerdir.

Yapılmaması gereken 4 şey:

 Birincisi: Mümkün mertebe kimse ile herhangi bir hususta münakaşa ve münazara etme. Çünkü bunda büyük zararlar vardır. Günahı faydasından büyüktür. Münakaşa; haset, riya, kibir, düşmanlık, kin, benlik (ego) ve benzeri kötü huyların kaynağıdır. Tabiî ki, gerçeği izah etmek için herhangi bir konu hakkında konuşabilir, bir veya birkaç kişi ile münakaşa edebilirsin. Bu münakaşada gayen, gerçeğin ortaya çıkması olmalıdır. Bunun ise iki belirtisi vardır: 

a - Hak ve hakikatin senin veya bir başkasının diliyle açıklanmasında hiçbir fark gözetmeyeceksin. 

 b - Münakaşanın toplum arasında değil de
tenhada yapılmasını sevmektir. 

Dinle, burada sana bir kaide öğreteceğim: Bilmiş ol ki, herhangi bir meselenin halledilmesi için sorulan sual, kalbin hastalığını doktora anlatmak gibi bir şeydir. Bu soruya verilecek cevap da, doktorun hastalığı iyi etmeye çalışmasıdır. Yine bilmiş ol ki, cahiller demek, kalpleri hasta olan kimseler demektir. Âlim olanlar da doktorlardır. Yarım âlim tedaviyi tam olarak yapamaz. Hakiki âlim de her hastayı değil, tedavisi mümkün olan ve branşı dahilinde olan hastayı kabul ve tedavi eder. Hastalık müzmin veya tedavisi gayr-i kabil ise, doktor bu vaziyet karşısında, "Bu hastalık ilâç kabul etmiyor, onun tedavisi ile uğraşmam!" demelidir. Çünkü böyle bir hastayla uğraşmak, zamanı boşa geçirmek demektir. 

Bundan sonra bilmiş ol ki, cehalet adı altındaki hastalıklar dört bölümdür. Bunlardan ancak bir tanesinin tedavisi mümkün, diğerlerinin, değildir. Önce tedavisi mümkün olmayanları sayayım:

 Birincisi: Cehalet hastalığına yakalananlar, soru ve itirazlarını karşısındakini çekememezlikten ve kinlerinden ötürü yaparlar. Ona ne kadar açık ve güzel cevaplar verirsen ver, onun düşmanlığı ve çekememezliği artar. En doğru olan böylelerinin sorularına cevap vermemektir.

"Bütün düşmanlıkları izale etmek mümkündür. Yalnız sana hasedinden dolayı düşmanlık edeninki müstesna".
Bu gibilere yapacağın en doğru hareket, onlardan yüz çevirmek ve hastalığı ile başbaşa bırakmaktır. Nitekim Allahü Teâlâ, "Sen bizim zikrimize arka çeviren, dünya hayatından başkasını arzu etmeyen kimselerden yüz çevir" (Sûre: 53, âyet: 29) buyurmaktadır.
Hased eden, yaptığı ve söylediği her şeyi ile amel tarlasını ateşe verir. Nitekim Peygamber (s.a.v.) Efendimiz, "Ateşin odunları yakıp tükettiği gibi, hased de iyi amelleri yer, mahveder" buyurmaktadır.

 İkincisi: Bu kimselerin hastalığı ahmaklıktandır. Bunların tedavisi mümkün değildir. Nitekim İsa aleyhisselâm, "Ben ölüleri dirilttim. Fakat ahmak kimseyi tedavi etmekten âciz kaldım", buyurmuştur. Ahmak adam şu kimseye derler ki, aklî ve nakli ilimlerle ilgili şeyleri kısa zamanda öğreneceği ve âlim olacağı kuruntusuna kapılır ve ömrünü ilim ve amelle geçiren zatlara saldırmaya başlar. Zanneder ki, kendisi için müşkül olan, onlar için de müşküldür. Şayet bu yanlışını idrak etmezse sual ve cevapları ahmaklıktandır. Onun için lâyık olan sorularını cevapsız bırakmaktır.

Üçüncüsü: Gerçeği arayan bir kişidir. Büyüklerin sözlerini anlayamadığı zaman kusuru kendinde buluyor. Sorularını da faydalanmak için soruyor. Fakat ne yazık ki, kafa kalın, bu hakikatleri anlamasına asla imkân yok. Bir fayda sağlamayacağı için bu kimse ile uğraşıp vakit harcamaya değmez. Nitekim Peygamber (s.a.v.) Efendimiz, "Biz peygamberler insanların aklî seviyelerine göre konuşmakla emrolunduk", buyurmuştur.

 Dördüncüsü: Tedavisi mümkün olan cehalet hastalığına gelince: Bu, hakikati arayan akıllı ve anlayışlı bir kişidir. Haset, öfke, ihtiras sahibi değildir. Dünya mal ve rütbelerine körü körüne bağlı olmayıp doğru yolu aramaktadır. Soru ve itirazları, karşısındakini denemek ve hased, inad için değil; tenkit etmek için hiç değildir. İşte bu cahilin tedavisi mümkündür, bu adamın sorularını cevaplandırmak caiz ve hatta borçtur. 

Yapılmaması gereken dört şeyin 

ikincisi: Nasihat etmek ve vaizlik taslamaktır. Çünkü bu çok mahzurludur ve şiddetle kaçınmak lâzımdır. Bu işi ancak iki şartla yapabilirsin:

Birinci şartı: Söyleyeceğin nasihatları evvelâ kendin tutacaksın, ondan sonra başkalarına öğüt vereceksin. İsa aleyhisselâma bu hususta söylenen şu söze de kulak ver: "Ey Meryem oğlu! Önce kendi nefsine nasihat et, kabul ederse o nasihati insanlara söyle, yoksa Rabbinden utan!". Eğer vaizlik vazifesi sana verilirse şu iki kötü huydan sakın: - Sözlerinde, tabir ve şiirlerinde, işaret ve hareketlerinde yapmacık söz ve davranışlardan sakın. Çünkü Allahü Teâlâ yapmacık tavırlarda bulunanlara gazab eder. Haddini aşıp gayri tabii ve yapmacık konuşmak kalbi gaflete düşürür, insanın içinin harap olmasına sebep olur. Tezkir'in mânâsı, yani nasihat vermenin anlamı: Kulun, âhiret ateşini, Yaradan'a karşı hizmetindeki kusurlarını hatırlamasına, kendisine hiçbir fayda getirmeyecek meşguliyetlerle boşa harcadığı ömrünü hatırlamaya ve önündeki son nefeste imanını koruyup koruyamayacağına, ölüm meleği canını alırken durumunun ne olacağına, Münkir ve Nekir'in kabirde sorularına doğru dürüst cevap verip veremeyeceğine, kıyamet gününde durumunu düşünmektir. Acaba Sırat köprüsünü selâmetle geçebilecek midir, yoksa cehennemin dibine mi düşecektir? Bütün bu sualleri kalben düşünecek, kalbinin daima endişe içinde kalmasına sebep olacaktır. Cehennemin ebedi ateşinin galeyanının ve gelecek musibetlerin bütün dehşetleriyle anlatılmasına tezkir, yani nasihat vermek, va'z etmek denir.

Allah'a karsı ibadetsiz geçen günlere hayıflanmaları ve boşa geçen ömürlerini telafiye çalışmaları için onlara noksanlarını hatırlatmak, nefislerinin kusurlarını göstermek, hatalarını düşünmeye sevkederek kendilerini saracak pişmanlık ateşini ve yukarıda anlatılanları halka bildirmeye va'z denir. Nasıl ki, birinin evine çoluk çocuğu ile içerde otururken azgın bir selin yaklaştığını görsen, bu vaziyet karşısında ev sahibine "Dikkat, dikkat, sel geliyor, kaçın!" diye mi bağırırsın, yoksa böyle nazik bir durumu evin sahibine, birtakım uydurma laflar, nükteli ve yaldızlı sözler, teşbihler, beyitler, mimikler ve jestlerle mi haber verirsin? Tabii ki hayır! İşte vaizin de bunun gibi, yapmacık hareket ve ifadelerden sakınması, tehlikeyi bir an önce en açık bir ifade ile bildirmesi gerekir.

 İkinci şart: Va'z ederken halk "Ne güzel va'z ediyor, ne hatip adam" desinler diye, halkı galeyana getirme; vecde getirip coşmalarına ve taşkınlık yapmalarına sebep olma. Çünkü bu gibi şeyler dünya sevgisidir ve gafletten doğar. Va'zdaki maksadın, insanları dünyadan âhirete, hırstan zühde, masiyetten ibadete, gafletten uyanıklığa, gururdan takvaya davet olmalıdır. Âhireti insanlara sevdirmeli; dünyanın tuzaklarından nefret ettirmelisin. Onlara zühd ve ibadet bilgilerini öğretmelisin. Sakın ha, onları Allahû Teâlâ'nın kerem ve rahmetine güvenme hususunda teşvik etme. Çünkü insanın yaratılışında şeriat yolundan sapmak, Allahü Teâlâ'nın rızası hilâfına hareket etmek ve kötülüğe meyil vardır. Şu halde kalplerine Allah korkusu sal ve karşılaşacakları dehşetli sondan haber ver. Belki iç âlemleri değişir de, iş ve hareketleri doğru yola döner, içlerinde günahlardan tevbe edip Allah'a ibadet etmeye arzu ve şevk uyanır. İşte başkalarına va'z ü nasihat etmenin yolu budur. Böyle olmayan her va'z, va'zedene ve dinleyen cemaate vebaldir. Hatta kötü vaizi insanları yoldan çıkarıp helake sürükleyen şeytan ve gûl'e  benzetenler olmuştur. Bu gibi vaizlerden kaçınmak lâzımdır. Çünkü bu vaizin dine yaptığı kötülüğü, şeytan bile yapamaz. Kudret ve gücü yeten kimsenin, yetki ve selâhiyeti olanların böylelerini kürsüden indirmesi ve başladığı va'za mani olması lâzımdır. Bu şekilde hareket etmek, emri bilmaruf nehyi ani'l-münker, yani iyi işleri emretme, kötü işlerden nehyetme vazifesi içine girer.

Yapılmaması gereken şeylerin 

üçüncüsü: İdarecilerin, emir ve sultanların arasına karışıp uzun uzun görüşmemeli, yolda karşılaşmaktan çekinmelidir. Onlarla görüşmek, mecliste beraber olmak çok tehlikelidir. Eğer onlarla düşüp kalkmak zorunda kalırsan sakın onları övme. Çünkü Allahü Teâlâ fâsık ve zalim kişinin methedilmesine gazaplanır. Bunların uzun yıllar yaşamasına dua eden bir kimse, elbette ki yeryüzünde Allahü Teâlâ'ya isyan edilmesini istemiş olur.

 dördüncüsü: Hükümdar ve emirlerin bahşiş ve hediyelerinin helâl olduğunu bilsen bile kabul etmendir. Çünkü bunları kabul etmek, dinde fesat meydana getirir. Onlardan bir şey beklemekle, iltifat ve yaltaklık ile zulümlerinde onlara katılmış olursun. Bunların hepsi de dinin için büyük bir tehlikedir. Onların hediyelerini kabul edip dünyalıklarından istifade etmenin en az zararı, böyle yapmakla sana faydaları dokunacağı için onları sevmendir. Kim bir kişiyi severse, onun uzun ömürlü olması için dua eder. Bir zalimin çok yaşamasını arzu etmek ise, Allahü Teâlâ'nın kullarına zulüm edilmesini ve âlemin harap olmasını dilemektir. 0 halde, din ve insanın akıbeti için bundan daha zararlı ne olabilir? Kendini şeytanın aldatmasından koru ve bilhassa, "Bu işin en makbul ve doğrusu, onlardan bu gibi paraları alıp fakir kimselere dağıtmaktır. Nasıl olsa onlar bu paraları kötü yolda harcayacaklardı. Senin bu paraları yoksullara vermen daha doğru olur" gibi seni yanıltıcı sözlere sakın aldanma. Lanetlenmiş şeytan bu çeşit vesveselerle insanlardan birçoğunu helake sürüklemiştir. 

Devam edeceğim inşallah.

"Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala alihi ve sahbihi ve sellim"

Tüm hata ettiklerim nefsimden, isabet ettiklerim Allah(cc)’dandır.

EN DOĞRUSUNU ALLAH cc BİLİR