“Allahümmebâriklenâ fî Recebe ve Şa’bân ve belliğnâ Ramadân”
“Allah’ım! Receb ve Şaban aylarını hakkımızda bereketli kıl ve bizi Ramazan’a ulaştır.” (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 1/259)
Sahâbeden Muhammed b. Mesleme’nin (r.a.) naklettiği bir hadiste Hz. Peygamber (S.A.V.) şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz Allahu Teâla, rahmetini bir rüzgâr gibi estirdiği zamanları vardır. O anlarda rahmet kime denk gelirse, o kimse asla şakî olmaz ve saidlerden olur. Öyleyse bu rahmete ermek için gayretlerinizi arttırın.” (Taberani, Mücemü’l-Vasit, 3/180)
Hadiste beyan buyrulan bu büyük müjdenin hangi zamanlara denk gelebileceğini yine biz, Hz. Peygamberin (S.A.V.) başka hadislerinden öğrenebiliyoruz. Üç aylar denilen rahmet mevsimi bu zaman dilimlerinin en önemlilerinden ve en bilinenlerindendir. Çünkü bu ayların değer ve kıymetine dair, Hz. Peygamber (S.A.V.) hem sözlü hem ameli olarak çok önemli mesajlar vermiştir.
Hicri takvimin 7. ayı olan Recep-i Şerif geldiğinde, Hz. Peygamberde (S.A.V.) farklı bir ruh hali belirirdi. O güne kadar hayatında var olan nafile ibadetlerin gözle görülür bir şekilde arttığına herkes şahit olurdu. Özellikle bakışların Ramazan üzerinde yoğunlaştığı görülürdü. Çünkü Recep ayı kıymetini Şaban ayından, Şaban ayı ise kıymetini Ramazan ayından almaktaydı. Ramazan’a varıncaya kadar artarak devam eden heyecan, Ramazan gelince zirvelere varır, o 30 günlük mübarek zaman dilimlerinde ise heyecan hiç azalmadan bayrama ulaşılırdı.
Üç Ayların Kapısı Receb-i Şerif
Üç ayların ilki olan Recep ayı, içerisinde Reğâib ve Miraç geceleri gibi iki özel geceyi saklayan ve Hz. Peygamberin (S.A.V.) beyanı ile duaların kabul edildiği icabet anlarını içinde barındıran bir aydır. Bir hadiste Hz. Peygamber (S.A.V.) şöyle buyurmuştur: “Beş gece vardır ki, onlarda yapılan dualar kabul olur. Bunlar; Recep ayının ilk gecesi, Şaban ayının on beşinci gecesi, Cuma ve Bayram geceleridir.” (Suyûtî, el-Fethü’l-Kebîr, 2/92)
Hz. Peygamber (S.A.V.) Recep ayına erişince, oruçlarını, infaklarını, Kur’an okumalarını, dualarını ve diğer nafile ibadetlerini artırır, hanesine bu güzel atmosferi hâkim kılar, kendisini adım adım izleyen sahâbe efendilerimize de hayır ve nafile adına teşviklerde bulunurdu.
İlahî Müjdelerin İzharı Şaban-ı Muazzama
Zaman Şaban ayına girdimi heyecan biraz daha artardı. Çünkü Şaban ayı, onlarca hadiste beyan buyrulduğu gibi çok önemli müjdelerin verildiği bir aydı. Hz. Peygamber (S.A.V.) bir hadisinde: “Allah Teâla, Şaban ayının on beşinci gecesinde (Berat Gecesi) rahmetiyle dünya semasına iner, orada tecelli eder ve Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısından daha çok günahkârı affeder.” (İbnMace, İkâme, 191; Tirmizî, Savm, 39) buyurmuştur.
Hz. Peygamber (S.A.V.) bir başka hadisinde ise daha farklı bir tablo bizlere anlatır: “Şaban’ın ortasındaki geceyi ibadetle ihya ediniz, gündüzünde de oruç tutunuz. Allah Teâla o akşam güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen, onu affedeyim. Yok mu benden rızık isteyen, ona rızkını vereyim. Yok mu bir musibete uğrayan, ona afiyet vereyim. Yok mu şöyle, yok mu böyle!’ der.” (İbnMace, İkâme, 191)
Şaban aynın on beşinci gecesinden sonra ise artık nazarlar hep Ramazan ayının üzerinde yoğunlaşır. Selman-ı Farisî’nin (R.A.) bize naklettiği şu hutbe, zaten her şeyi ortaya koymaktadır. Efendimiz (S.A.V.) buyurmuşlardır ki :
“Ey insanlar, büyük ve mübarek bir ay yaklaştı, gölgesi başımıza düştü. Bu öyle bir aydır ki, içinde bin aydan daha hayırlı olan Kadir Gecesi vardır. Allah o mübarek ayın gündüzlerinde orucu farz, gecelerinde nafile namazları meşru kıldı. Bu ayda küçük büyük bir hayır yapan insan başka aylarda bir farz eda etmiş gibi sevap alır. Bu ayda bir farzı yapmak, başka aylarda yetmiş farz yerine geçer. Bu ay Allah için açlık ve susuzluğun, taat ve ibadetin meşakkatlerine sabır ve tahammül ayıdır. Sabrın karşılığı da cennettir. Bu ay yardımlaşma ayıdır, bu ay mü’minlerin rızkını arttıracak aydır. Bu ayda her kim oruçlu bir mü’mine iftar edecek bir şey verirse, yaptığı bu iş günahlarının bağışlanmasına ve Cehennemden azat olmasına sebep olur. Oruçlunun sevabından da hiçbir şey eksilmeden onun kadar sevaba kavuşur.
Ashab-ı kiramdan bazıları, “Ya Resûlallah, hepimiz oruçluya iftar edecek bir şey bulup verecek durumda değiliz” dediler.
Bunun üzerine Resûl-i Ekrem Efendimiz (S.A.V.): “Allah bu sevabı bir tek hurma ile, bir içim su ile, bir yudum süt ile oruçlu mü’mine iftar ettirene de verir” buyurdular ve hutbelerine şöyle devam ettiler: “Bu ayın başı rahmet, ortası mağfiret, sonu da Cehennemden kurtuluştur. Bu ayda her kim kölesinin (işçi ve hizmetçisinin) işini hafifletirse Allah onu affeder ve Cehennemden uzak tutar. Bunun için bu ayda şu söyleyeceğim dört hasletten ikisi ile Rabbinizi razı kılarsınız, diğer ikisinden ise hiçbir vakitte ayrı kalamazsınız. Rabbinizin rızasına sebep olan hasletlerin birisi, Kelime i Şehadete devam etmeniz, diğeri de Allah’tan mağfiret dilemenizdir. Vazgeçemeyeceğiniz iki hasletin biri Allah’tan Cenneti istemek, diğeri Cehennemden Allah’a sığınmaktır. Her kim oruçluya bir yudum su verirse, Allah da ona benim mahşerdeki havuzumdan öyle bir su içirecektir ki, Cennete girinceye kadar bir daha susuzluk çekmeyecektir.” (et-Tergibve’t-Terhib, 2, 94-95)
On Bir Ayın Sultanı Ramazan-ı Mübareke
İki aylık hazırlık sürecinin ardından on bir ayın sultanı olan Ramazan’a ulaşılır. Hazırlık ne kadar güzel olursa, Ramazan o kadar bereketli olur. Bundan dolayı Hz. Peygamber (sas) sürekli bu hazırlığa dikkat çeker, her ibadeti ve her ameli ile adeta bir seferberlik ilan eder, büyük bir coşku ile Ramazan’a başlardı.
Allah Resulü (S.A.V.) özellikle kulluğun kalitesini arttırma adına Sahâbe’ye her daim heyecan verirdi. Bir gün şöyle buyuracaktı: “Her amelin bir coşkusu, her coşkunun bir gevşemesi vardır. Kimin gevşeme dönemi sünnetimden yana olursa, o mutlaka kurtulmuştur. Kimin de istek, arzu ve rağbeti sünnet dışına yönelik olursa o, helak olmuştur.” (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 2/158, 165; Tirmizi, Kıyamet, 21)
Nasıl İhya Edelim?
Önce ciddi bir muhasebe yapılmalıdır. Tedavi için teşhis şarttır. Muhasebenin neticesine göre eksikleri gidermek, noksanları tamamlamak, aşırılıkları itidal çizgisine çekmek için adımlar atılmalıdır. Hedefler belirlenmeli ve bu hedeflere ulaşmak için ciddi gayretler içerisine girilmelidir. Özellikle Allah (C.C.) ile irtibatın sağlamlaştırılması için iman hakikatleri üzerinde yoğunlaşılmalıdır.
Ayrıca bu rahmet mevsimi, bir bilinç yenileme mevsimidir. Özellikle Recep ve Şaban aylarının 8 haftası, her bir hafta bir bilinç üzerinde ciddi ciddi durulmalı bu konuda var olan sıkıntıların giderilmesi için çalışılmalıdır.
8 hafta için kuşanılması gereken bilinçler şunlar olmalıdır:
Niyet Bilinci
Niyet, yapılan her işi, atılan her adımı sadece ve sadece Allah için yapmaktır. Allah’tan gayri ne varsa kalbinden ve aklından at ki, amellerin değer kazansın, işin neticesinde karşılık bulasın.
İman Bilinci
İman, Allah’ın yaratmasına, birliğine, hükümranlığına, kayıtsız ve şartsız teslim olmaktır. Hayatında Allah›tan gayri ne varsa hepsini imha edip, sadece Allah›ın razı olduklarını inşa et ki, gerçek manada mümin olasın.
Helal Bilinci
Helal, Allah’ın haram kıldığı şeyler dışında kalanlardır. Bu daire geniştir, keyfe de kâfidir. Helal ile yetin ve hep onun arkasında ol ki, bereketi elde edebilesin ve her daim huzur içinde kalasın.
Ahlâk Bilinci
Ahlâk, Müslüman’ın kuşanacağı en güzel elbisedir. Hayatın her alanında ortaya koyacağın tavır, Mümin ahlakına uygun olmalıdır. Ahlakın Kur’an ve Sünnet ile şekillensin ki, imanını temsil edesin ve sana yakışan hali âleme yansıtasın.
Namaz Bilinci
Namaz, dinin direği, cennetin anahtarı, müminin miracı, hesabın ilk sorgusu, gözlerin aydınlığı, imanın ikiz kardeşidir. Namazlarını hakkı ile ikame et ki, onunla doğrulasın, dik durasın, Allah ile irtibatını canlı tutasın ve her türlü çirkinlikten uzak kalasın.
Kur’an Bilinci
Kur’an, bir ucu kendi otoritesinde, bir ucu yere sarkıtılmış, tutacak eller bekleyen Hablullah/Allah’ın ipidir. O ipe sımsıkı sarıl, ahkâmı ile amel et, ahlakı ile ahlaklan ki, adam olasın, adam kalasın, adamlar yetiştiresin.
Sünnet Bilinci
Sünnet, Müslümanca düşünme ve Müslümanca yaşamadır. Hayatın her alanında ve her anında rehberin kesinlikle Hz. Peygamber (S.A.V.) olmalıdır. O’nun adımlarını izleyen bir takipçi ol ki, yanlış yapmayasın, eksik bırakmayasın ve batıl yollara sapmayasın.
Ümmet Bilinci
Ümmet, ırkın, dilin, toprağın bir araya getirdiği insanlar değil, imanın bir potada topladığı inanç mensuplarıdır. Onlar bir vücudun azaları gibidir. Ağıran ve ağlayan coğrafyalarının sesini derinden duy ki, imanının sorumluluğunu yerine getiresin.
Allah (C.C.) hepimize bu bilinçleri kazandırtsın ve bu bereketli günleri hakkımızda hayırlara vesile kılsın.
Muhammed Emin Yıldırım
