YARATAN RABBİNİN ADIYLA OKU!!!
14 Aralık 2019 Cumartesi
RAD SÛRESİ 20.- 24. ayetlerin tefsiri
Mutlu, Akıllı İnsanların Özellikleri Ve Onlara Verilen Karşılık
20- Onlar, Allah'ın ahdini yerine getirirler, anlaşmayı (misakı) bozmazlar.
21- Onlar, Allah'ın birleştirilmesini emrettiği şeyi birleştirirler. Rablerinden korkarlar, kötü hesaptan ürkerler.
22-24- Onlar, Rablerinin rızasını dileyerek sabrederler, namazı kılarlar, kendilerine verdiğimiz rızıktan gizlice ve açıkça infak ederler. İyilik yaparak kötülüğü ortadan kaldırırlar. İşte onlara ahiret yurdundaki övgüye layık son, girecekleri Adn cennetleri vardır. Babalarının, eşlerinin, çocuklarının sâlih olanları da oraya girerler. Melekler her kapıdan yanlarına girip "Sabretmenize karşılık size selâm olsun, sizin sonunuz ne güzeldir" derler.
Açıklaması
Allah Tealâ, Muhammed (s.a)'in peygamberliğini gerçekten bilen ve O'na indirilenlerin hak ve doğru olduğuna inanan akıl sahibi müminleri şu özelliklerle vasıflandırmaktadır:
1-Ahde Vefa
Onlar, Allah Tealâ'nın Rab olduğunu itiraf ederek, bu konuda verdikleri sözü yerine getirirler. Ayrıca kendileriyle Allah arasında ve yine kendileriyle kullar arasındaki ahitlere sadık kalırlar.
"Allah'ın ahdi" doğruluğu hususunda aklî ve naklî delil bulunan her şey demektir. "Ahit", cins isimdir. Yani, "Allah'ın kullarına vasiyet ettiği emir ve yasakları şeklindeki O'nun bütün farzları" demektir. Bütün farzlara sarılıp, bütün günahlardan kaçınmak, bu hükmün içinde mütâlâ edilir.
2- Andlaşmaları Bozmamak
Verdikleri sözün icaplarını yerine getirirler. Rablerine karşı verdikleri iman sözünü ve insanlarla yaptıkları alış veriş ve diğer muamelelerle ilgili anlaşmaları bozmazlar. Çünkü söz verdiğinde sözünde durmayan, biriyle mücâdele ettiğinde din ve ahlâk sınırını aşan, konuştuğunda yalan söyleyen ve kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanette bulunan münafıklar gibi olmak istemezler.
Buharî, Müslim ve Neseî'de Ebû Hüreyre (r.a.)'den rivayet edildiğine göre Rasulullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Münafıkın alâmeti üçtür: Konuştuğunda yalan söyler, söz verdiğinde sözünde durmaz, kendisine bir şey emanet edildiğinde hıyanette bulunur''. Diğer bir rivayette bu alâmetler dört olup, şu şekildedir: "Ahitleştiğinde sözünde durmaz ve biriyle mücâdele ettiğinde din ve ahlâk sınırını aşar."
Birçok alime göre; anlaşmayı bozmamakla, ahde vefa göstermek birbirine yakın manalardır. Bu ikisi, farklı olsalar da birbirinden ayrılmayan iki mefhumdur. Ahde vefa etmek manası pekiştirilmek için anlaşmayı bozma yasağı vazedilmiştir. Veya bu, husûsî hükmün açıklanmasından sonra genel mananın ifade edilmesidir.
Katâde şöyle der: "Allah, emrini muhafaza etmek ve önemine işaret etmek için Kur'an'da tam 20 küsur yerde ahde ve anlaşmalara vefa göstermeyi zikretmiştir".
3- Sıla-i Rahim (Akrabalarla İlişkiyi Kesmemek), Allah ve Kullarla İlgili Gözetilmesi Zorunlu Olan Bütün Haklara Riayet Etmek
Onlar, Allah'ın, kendi haklarından birleştirilmesini emrettiği ve koparılmasını yasakladığı her şeyi birleştirirler. Bu haklardan bazıları, Rasulullah (s.a.)'a cihatta ve cihadın dışında yardım etmek, kulların haklarını gözetmek ve sıla-i rahimdir.
Buharî ve Müslim Enes (r.a.)'dan, Rasulullah (s.a.)'ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim rızkının genişlemesini, ömrünün uzamasını arzu ediyorsa akrabalarıyla bağını arttırsın". Yine fakir ve muhtaçlara yardım edip iyilikte bulunmak da Allah hakkına bir misaldir. Bu özellik, önceki iki sıfatın içinde yer almasına rağmen, manayı pekiştirmek ve ahde vefanın sadece insanla Allah Tealâ arasında sınırlı kaldığı zannedilmesin diye tekrar zikredilmiştir.
4- Allah 'tan Korkmak
Onlar yaptıkları ve terkettikleri amellerde Rablerinden korkar ve her işlerinde O'nu gözetirler. "Haşyet" Ta'zim göstererek ve korkulan kimseyi bilerek korkmak" demektir. Bu sebepten Allah, sadece alimlerin Allah'dan daha çok korktuklarını beyan etmiştir: "Allah'ın kulları arasında O'ndan korkan, ancak alimlerdir" (Fatır, 35/28).
5- Azaptan Korkmak
Onlar, ahiret yurdunda kötü bir şekilde ve inceden inceye hesaba çekilmekten sakınır ve korkarlar. Çünkü ince bir hesaba tabî tutulan kimseye azab edilir. Onlar, hesaba çekilmeden önce nefislerini muhasebe ederler. Çünkü küçük büyük her şey, hesaba dâhildir. Hesaba çekilmekten korkan kimse Allah'a itaata yönelir ve günahlardan sakınır. Dikkat edilmelidir ki dördüncü özellik, Allah'tan korkmaya işaret etmektedir. Bu da Allah'ın azametinden ve büyüklüğünden korkmayı icab ettirir. Bu özellik ise dikkatleri kötü bir şekilde hesaba çekilmekten korkmaya yöneltmektedir.
6- Sabretmek
Sabır, nefsi hoşlanmadığı şeylere karşı tutmak, demektir. Onlar, Allah'a itaata, günah işlememeye ve belâlara sabrederler. Böylece Allah'a itaata ve mükellef kıldığı şeylere devam eder, Allah'a isyandan ve günahlardan ya da çirkin şeylerden uzak olur ve başlarına musibet ve belâ geldiğinde Allah'ın takdirine razı olurlar. Onlar, riya ya da şöhret için değil bilâkis Allah Tealâ'nın rızasını ve sevabını kazanmak için sabrederler.
7- Namazı Dosdoğru Kılmak
Yine onlar, namazı rükün ve şartlarına tam riayet ederek, kalpler Allah Tealâ'ya huşu içinde O'nun rızasına uygun şekilde namaz kılarlar.
8- Hayır İçin Malı Çeşitli Şekillerde Sarfetmek
Onlar, kendilerine rızık olarak verdiklerimizden bir kısmını duruma göre gizlice ve açıktan sarfederler. Riya ve gösteriş olmasın diye yaptıkları infâkı kendileriyle Rableri arasında gizli tutar, bazen de teşvik etmek, insanlara öğretmek ve örnek olmak için açıktan sarfederler. Bu, ister eşler, çocuklar ve fakir akrabalar için yapılan "farz olan" harcama olsun isterse yakın olmayan fakir ve miskinler için yapılan "mendup infak" olsun değişmez.
9- Kötülüğe İyilikle Karşılık Vermek
Onlar, cahilliğe karşı yumuşakça muamele etmek ve eziyete karşı sabretmek gibi kötülüklere iyilikle mukabele ederler. Allah Tealâ "şöyle buyurur: "Bilgisizler kendilerine laf attığı zaman onlara güzel ve yumuşak söz söylerler" Furkan, 125(63); "Faydasız bir şeye rastladıkları zaman yüz çevirip, vakarla geçerler." (Furkan, 25/72). Yine izini silmesi için kötülüğün arkasından hemen bir iyilik yaparlar.
İmam Ahmed, Ebû Zer (r.a.)'den Rasulullah (s.a.)'ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bir kötülük yaptığın zaman hemen peşinden bir iyilik yap ki onu silip yok etsin."
Yine Ahmed, Tirmizi, Hakim ve Beyhaki de Ebû Zer (r.a.)'in rivayetine göre Rasulullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Kötülüğün arkasından hemen bir iyilik yap ki onu yok etsin. İnsanlara güzel ahlâkla muamele et." Bilinmektedir ki kötülük yapanlara ve diğer insanlara güzel bir şekilde davranmak daha faziletli, daha cömertçe bir muamele ve daha tesirlidir. Çünkü bu, işleri kolaylaştırır, kini defeder ve neticesi daha emindir.
Allah, akıllı müminlerin bu övgüye lâyık özelliklere sahip olduklarını açıkladıktan sonra onların hak ettikleri karşılığı zikretmiştir.
"İşte onlar için mutlu son vardır." Zikredilen bu özelliklere sahip kimselere dünya ve ahirette güzel son ve mutluluk vardır. Öyleki dünyada düşmanlarına karşı onlara yardım edilir, ahirette de cenneti elde ederler.
Hemen peşinden Allah, bu sonu daha da belirginleştirerek şöyle buyurmuştur: "Adn cennetleri" Bu güzel akıbet, içinde ebedî olarak kalacakları cennetlerdir.
Hem onlar ve hem de eşlerinden, baba ve çocukları cihetinden sâlih müminler bu cennetlere girerler. Bu ayet, cennetteki derecelerin şefaatla yükselebileceğini göstermektedir. Yine 'sâlih olmanın' şart koşulması delâlet etmektedir ki sırf soy bağı bir işe yaramamaktadır. Neseb bağı, eğer sâlih amelle birlikte olmazsa hiçbir şey ifade etmez. Allah Tealâ şöyle buyurmuştur: "Sûra üflendiği zaman, o gün aralarındaki soy yakınlığı fayda vermez." (Mü'minün, 23/101). "Allah'a temiz bir kalple gelenden başka kimseye malın ve oğulların fayda vermeyeceği gün..." (Şuara, 26/88-89).
Tirmizi'nin rivayetinde, Rasulullah (s.a.), ölüm hastalığı sırasında Fatıma (r.a.)'ya şöyle demişti: "Ey Muhammed kızı Fatıma! Malımdan dilediğini iste. Ancak Allah'ın hakkımdaki takdiri karşısında sana hiçbir şekilde fayda sağlayamam."
Onlar cennete girerken melekler "Dünyada sabrettiğiniz için Allah'ın selâmı ve rahmeti üzerinize olsun. Devamlı emniyet ve selâmet içinde olun. Dünyanın sonucu cennet olması ne güzeldir" diyerek çeşitli kapılardan girip yanlarına gelirler. "Selâm" kavli, bir mahzûfu ihtiva eder ki takdiri "Selâmün aleyküm derler" şeklindedir.
İbni Cerir ve İbni Ebi Hatim'in Ebu Umâme (r.a.)'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (s.a.) her yılın başında şehitlerin kabirlerini ziyaret eder ve şöyle derdi: "Sabretmenize karşılık size selâm olsun. Sizin sonunuz ne güzeldir." Aynı şekilde Ebûbekir, Ömer ve Osman (r.a.)'da böyle yaparlardı. [11]
[11] Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 7/129-132.
Ata ve Levh-i Mahv ve İsbat nedir?
Ata ve Levh-i Mahv ve İsbat nedir? Levh-i Mahv ve İsbat levhasının hikmeti nedir?
Soru Detayı
- Kader, dua ve sadaka gibi bazı şeylerle değişir mi?
- Kaderin dua ve sadaka gibi bazı sebeplerle değişebileceğini okudum. Levh-i Mahv ve isbat Allah'ın ata kanunuyla değişebiliyor, ama Levh-i Mahfuz asla değişmiyor.Anlayamadığım Levh-i Mahv ve İsbat'taki olacak değişiklikler, zaten Levh-i Mahfuz'da mevcut.Öyleyse Levh-i Mahv ve İsbat gibi bir hususi defteriin tam mahiyeti nedir ve mevcudiyetinin hikmeti nedir?
- Ve verilip verilmeyeceği mukadderat olan bir şey için dua ederken, hangi duygu ve düşünce içerisinde olmalıyız?
Cevap
- Levh-i Mahfuz nedir ve ne için kullanılır?
Olmuşların ve olacakların, zamandaki bütün anların ve mekandaki bütün varlıkların, kısacası, her şeyin yazılı bulunduğu bir “levha”dır bu alem. İlahi ilmin aynası, kaderin defteri, kainatın programıdır.
Bilgilerin korunduğu bu alemin insandaki küçük örneği, “hafıza”dır. Şehadet aleminde mercimek kadar küçük bir et sembolüyle temsil edilen hafıza, başımızdan geçen olayları, gördüğümüz yerleri, tanıdığımız insanları, duyduğumuz sesleri, tattığımız tatları, hayatımız boyunca edindiğimiz bütün intibaları, öğrendiğimiz bütün bilgileri içine alır, ama yine de dolmaz. Dağlar, denizler, ovalar, gökyüzü, yıldızlar, büyük küçük her şey ondadır.
Bütün bu işler, o mercimek küçüklüğündeki et parçasının marifeti olabilir mi hiç?!.
Hafıza, zekanın hazinesi, tefekkürün sermayesi, benliğimizin tarihidir. Ruhumuza takılan en değerli cihazlardan biridir. Hafızasız bir zeka işimize yaramaz. Çünkü biz, eskiden öğrendiklerimize dayanarak düşünürüz.
Hafızanın bir de ebedi hayatımıza bakan yönü vardır. Hafıza, bir senet, bir vesika, bir belgedir. Ahiretteki muhasebe vaktinde, dünyada işlediğimiz sevapları ve günahları göstererek bize şahitlik eder.
“Levh-i Mahfuz”un küçük bir misalidir bize verilen. Nasıl insanın başından geçenler bütün olaylar hafızasında yazılıyorsa, kainattaki bütün olmuş, olan ve olacak olaylar da o büyük hafızada yazılıdır. Her iki “levha”da da rabbimizin “hafiz” ismi tecelli eder.
Ata, Kaza ve Kader münasebeti:
"İ'lem Eyyühel-Aziz! Cenab-ı Hakk'ın atâ, kaza ve kader namında üç kanunu vardır. Atâ, kaza kanununu, kaza da kaderi bozar."
"Meselâ: Bir şey hakkında verilen karar, kader demektir. O kararın infazı, kaza demektir. O kararın ibtaliyle hükmü kazadan afvetmek, atâ demektir. Evet yumuşak bir otun damarları katı taşı deldiği gibi, atâ da kaza kanununun kat'iyyetini deler. Kaza da ok gibi kader kararlarını deler. Demek atânın kazaya nisbeti, kazanın kadere nisbeti gibidir. Atâ, kaza kanununun şümulünden ihraçtır. Kaza da kader kanununun külliyetinden ihracıdır. Bu hakikate vâkıf olan ârif: 'Ya İlahî! Hasenatım senin atâ'ndandır. Seyyiatım da senin kaza'ndandır. Eğer atâ'n olmasa idi, helâk olurdum.' der." (Mesnevi-i Nuriye, Onuncu Risale, s.206)
Yani, Ata, bir şey hakkında verilen kararın iptali ve hükmün kaza edilmekten afvedilmesi, şeklinde tarif edilmektedir. Ata denilince, o Rahîm-i Kerim'in ve Gafûru'r-Rahîm'in af ve ihsanı anlaşılır.
Atanın kaza kanununu, kazanın da kaderi bozmasını şöyle açıklayabiliriz:
Bir padişahın umumî kanunları yanında bir de belli günlerde tatbik ettiği af ve ata kanunu vardır. Padişah o günlerde, suçlulardan bir kısmını afveder, diğer bir kısmının cezalarını hafifleştirir, bir kısım raiyetinin ise rütbelerini yükseltir ve maaşlarını artırır. İşte, daha önce umumî kanunla takdir edilen ceza, rütbe ve maaşlar, bu ata kanunuyla yürürlükten kaldırılmış olur.
Meselâ, bir şakinin işlediği bir suça karşılık on yıl hapis yatması takdir edilmiş olsun. Ata kanunuyla bu cezanın afvedilmesi halinde artık ceza infaz edilmez ve ata, kaza kanununu bozmuş olur. Cezanın kaza edilmemesiyle de kader kanunu, yâni onun suçuna mukabil takdir edilen on yıllık hapis cezası bozulmuş olmaktadır. İşte, bu misâl gibi, insanların işledikleri günahlara karşılık, kendilerine takdir edilen uhrevî cezalar Cenâb-ı Hakk'ın ata kanunuyla, yâni O'nun af ve ihsanıyla kaza edilmekten alıkonmakta ve böylece ata kanunu kaza kanununu bozmaktadır. Aynı şekilde, kazanın bozulmasıyla kader kanunu da bozulmuş, takdir edilen ceza değişikliğe uğramış olmaktadır.
Bir başka misal, kul bir günah yerine gitmek niyet ve meyliyle evden çıkar. O bu niyetle irâde düğmesine dokunduğu için, Allah da meylinin neticesini yaratacak ve onu irâde ettiği yere götürecektir. Fakat, o kulun güzel bir hali, Allah (c.c)’ın hoşuna gidecek bir tarafı, söz gelimi gecesinin zülüfünde iki damla gözyaşı ya da arabasıyla bir-iki arkadaşını bir sohbete götürüşü vardır da, bunlar Rahmet-i İlâhî'yi ihtizaza getirmiştir ve Allah (c.c) da yolda o kulun karşısına kendisini günah mahalline değil de gülzâra götürecek bir arkadaş çıkarır ve kulun iradesiyle hak ettiği hükmü değiştirir. İşte, Allah (c.c)’ın sebepli sebepsiz kulu hakkındaki bir hükmü veya bir kazâyı onun lehinde değiştirmesi, O’na ait bir atâdır.
Diğer taraftan, ata, kaza kanununun şümulünden ihraçtır, denmektedir. Şöyle ki, bir günah için takdir edilen ceza külli bir kanun iledir. Yâni, şu suçu işleyene şu ceza verilir, şeklindeki takdir, küllidir. Söz konusu suçu işleyen bir kimsenin tövbe etmesi halinde, günahının afvedilmesi ile kaza kanununun şümulünden bir ihraç durumu hâsıl olmaktadır. Bu ise aynı zamanda, kader kanununu külliyetinden bir ihraç mânâsındadır.
Yukarıda açıklamaya çalıştığımız kaide, kaderin değişip değişmediği sorusunu hatıra getirmektedir...
LEVH-İ MAHV İSPAT
Eşyanın yazılıp silindiği zaman sayfası.
Cenab-ı Hak, ilmindeki manalardan bir kısmını zamanın sayfasında yazmakta, daha sonra ölüm kanunuyla bunları silip yenilerini göstermektedir.
Eşyanın Allah’ın ilmindeki halinde zaman söz konusu değildir; ezel- ebed beraberdir. Bunların vücuda gelmeleri belli bir tertip ve sıra iledir, böylece zaman ortaya çıkmaktadır.
Ezbere bildiğimiz bir şiirin başı ve sonu ilmimizde beraberce bulunur. Ama bunu söylemeye veya yazmaya başladığımızda belli bir sıra ortaya çıkar.
Bir insanın ömrü boyunca geçireceği devreler, nutfede mevcuttur; ama Kitab-ı Mübin dediğimiz bu alemde daha geniş ve ayrıntılı görüntüler var ayrıca Levh-i Mahv ve İspat dediğimiz levhada, şartların yerine gelip gelmediği de kontrol edilmektedir; yani bir adamın başına gelecek şeylerin tayin ve tespiti Levh-i Mahv ve İspat'ta gerçekleşir.
İlm-i İlâhî'nin değişmesi muhaldir. Ezelden ebede kadar olmuş ve olacak bütün hâdiseler gibi, ata kanununun tatbikatı da o ilmin şümûlündedir. Bu kader değişmez. Değişiklikler sabit ve derin olan Levh-i Mahfûz'un daire-i mümkinatta bir defteri ve yazar bozar tahtası hükmündeki Levh-i Mahv ve isbat'ta olmaktadır. Önce takdir edilen nice cezalar, daha sonra tövbe vesilesiyle ve ata kanunu ile afvedilmekte, Levh-i Mahv ve İsbat'tan silinmekte ve kaza edilmemektedir. Nitekim bir âyet-i kerîmede şöyle buyurulmaktadir:
"Allah dilediği şeyi mahveder ve dilediğini isbat eder. Nezdinde kitabın aslı olan Levh-i Mahfuz vardır."(Ra'd, 13/39)
- Levh-i Mahv ve İsbat niçin var?
Levh-i Mahfuz ezel ilmidir, zamansızdır. Levh-i Mahv ise insanların anlayışına daha yakın olan şimdiki zamanda vücut bulur. Yani Levh-i Mahfuz'un şimdiki zamanda kaydediliyor olması da diyebiliriz. Levh-i Mahv ve İsbat hadiselerin ortaya çıkışının aynı zamanında oluşur. Levh-i Mahv ve İsbat zamanla kayıtlı olup, Levh-i Mahfuz'u insanların anlaması için bir basamak gibidir. Hadiselerin oluşuna şartlara göre şekillenmektedir. Burada her türlü değişikliğin olması insanın, iradesinin varlığını anlaması için önemlidir.
İlave bilgi için tıklayınız:
- Duanın manası ve hikmeti nedir?
https://sorularlaislamiyet.com/ata-ve-levh-i-mahv-ve-isbat-nedir-levh-i-mahv-ve-isbat-levhasinin-hikmeti-nedir-kader-dua-ve-sadaka
13 Aralık 2019 Cuma
Hayız Günleri Dışında Sarı Ve Bulanık Akıntı Görmek
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdülillahi Rabb'il âlemin. Ve sallallahu ve selleme ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmaîn.
"Fethu'l-Bari" (Sahih-i Buhari Şerhi)
6. BÖLÜM HAYIZ
25. Hayız Günleri Dışında Sarı Ve Bulanık Akıntı Görmek
326- Ummü Atıyye'den radıyallahu anha şöyle nakledilmiştir: "Biz, bulanık ve sarı akıntıyı asla hayız olarak kabul etmezdik."
Açıklama
(Hayız Günleri Dışında Sarı ve Bulanık Akıntı Görmek) İmam Buhârî bu başlıkla, daha önce Hz. Âişe'den radıyallahu anha nakledilen pamuğu bembeyaz görünceye kadar acele etmeyin hadisi ile burada Ümmü Atıyye'den naklettiği hadis arasındaki çelişkiyi gidermiştir. Şöyle ki, Hz. Aişe'nin radıyallahu anha söyledikleri hayız günlerinde görülen sarı ve bulanık akıntı hakkında geçerlidir. Ummü Atiyye'nin radıyallahu anha söyledikleri ise hayız günleri dışında geçerlidir.
(kabul etmezdik) Ümmü Atıyye radıyallahu anha, bu sözüyle Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem bilgisi dahilinde böyle yaptıklarını belirtmiştir. Böylece hadisi, hükmen merfû' mertebesine ulaşmıştır.
(bulanık ve sarı) Bu sözcükler, kadının irin şeklinde gördüğü sarı rengin ağır bastığı suyu İfade eder.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
6. BÖLÜM HAYIZ
25. Hayız Günleri Dışında Sarı Ve Bulanık Akıntı Görmek
326- Ummü Atıyye'den radıyallahu anha şöyle nakledilmiştir: "Biz, bulanık ve sarı akıntıyı asla hayız olarak kabul etmezdik."
Açıklama
(Hayız Günleri Dışında Sarı ve Bulanık Akıntı Görmek) İmam Buhârî bu başlıkla, daha önce Hz. Âişe'den radıyallahu anha nakledilen pamuğu bembeyaz görünceye kadar acele etmeyin hadisi ile burada Ümmü Atıyye'den naklettiği hadis arasındaki çelişkiyi gidermiştir. Şöyle ki, Hz. Aişe'nin radıyallahu anha söyledikleri hayız günlerinde görülen sarı ve bulanık akıntı hakkında geçerlidir. Ummü Atiyye'nin radıyallahu anha söyledikleri ise hayız günleri dışında geçerlidir.
(kabul etmezdik) Ümmü Atıyye radıyallahu anha, bu sözüyle Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem bilgisi dahilinde böyle yaptıklarını belirtmiştir. Böylece hadisi, hükmen merfû' mertebesine ulaşmıştır.
(bulanık ve sarı) Bu sözcükler, kadının irin şeklinde gördüğü sarı rengin ağır bastığı suyu İfade eder.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
12 Aralık 2019 Perşembe
Evliliğin İlk Ayları, Gelin Kaynana Savaşları
Dersten Cümleler
Sünnet: Müslümanca düşünme ve Müslümanca yaşamadır.
Ensar’ın Hanımlar: “Biz Fatıma’nın düğününden daha güzel bir düğün görmedik!”
Sa’d b. Muaz: “Ali’nin velimesi, düğün yemeği benden!”
“O benim hem dünyada, ahirette kardeşimdir ve öyle kalacaktır.”
Hz. Fatıma’nın çeyizi: “Üç minder, saçaklı bir halı, hurma lifi ile doldurulmuş bir yastık, iki el değirmeni, bir su tulumu, topraktan yapılmış bir su testisi, meşinden yapılmış bir su bardağı, bir elek, havlu, yatak için bir koç postu, yemen işlemeli bir kilim, yemen işlemeli bir elbise, kadife bir örtü…”
Alınması gereken iki temel mesaj:
– İsrafları önle!
– Saadeti eşyada arama!
Enes b. Malik: “Resulullah (sas) Ali ile Fatıma’yı evlendirdikten sonra altı ay boyunca onları sabah namazına uyandırmak için o eve gider: ‘Ey Muhammed’in Ehl-i Beyt’i! Allah size rahmet etsin! Namaz vakti geldi’ der ve onları namaza çağırırdı.”
Ebû Useyd’in azadlısı olan Ebû Saîd kendi düğün gecesini bize anlatıyor.
“Gelin, içeri girdiğinde iki rekat namaz kıl. Namazı kıldıktan sonra ellerini aç ve dua et, Allah’tan evliliğinin hayrını iste, şerrinden O’na sığın. Duadan sonra bildiğin gibi hareket et!” (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, c.3, s. 555)
Şakîk b. Seleme’nin rivayeti…
“Sevgi Allah’tandır. Nefret ise, Allah’ın size helal kıldığını haram göstermek isteyen Şeytan’dandır. Bunun için, hanımın sana geldiğinde ona, sana uyarak iki rekat namaz kılmasını söyle! Namazdan sonra ellerini aç ve şöyle dua et:”Ey Yüce Allah’ım! Beni ehlime, ehlimi de bana bereketli kıl. Hayırlı olduğu sürece bizi bir arada tut. Ayrılmak her iki taraf için de daha hayırlı olduğu zaman bizi ayır.” (Abdurrezzak, el-Musannaf, c. 6, s. 153, 154; Taberânî, Mu’cemü’l-Evsat, c. 2, s. 166)
Abdülmelik İbn Cüreyre naklediyor…
”Ey Selman! Allahü Teala takdir eder de, evlenecek olursan, karınla beraber ilk yapacak işiniz Allah’a ibadet etmek olsun.” (Abdurrezzak, el-Musannaf, c. 6, s. 154)
Hâris b. Hassan örneği…
Temelde olması gereken üç temel kavram: Merhamet, Müsamaha ve Muhabbet…
“Kendisi için istediğini mümin kardeşi için istemedikçe kamil manada iman etmiş olamaz.”
Gelinin Dünyasından Bir Pencere
Damadın Dünyasından Bir Pencere
Kayınvalidenin/Kaynananın Dünyasından Bir Pencere
Kız Annelerinin Dünyasından Bir Pencere
Gelinin Dünyasından Bir Pencere
1. Kayınbabanı ve kayınvalideni öz anne ve baban gibi görmeli, “seven sevdiklerinin, sevdiğini de sever” ilkesini unutmamalısın.
2. Kayınbabana ve kayınvalidene bakma sorumluluğun yok; ama onların, eşinin cenneti yada cehennemi olduğunu unutmamalısın.
3. Kayınbabanın ve kayınvalidenin tecrübe sahibi insanlar olarak bilmeli, o birikimin sana çok önemli katkılar sağlayacağını unutmamalısın.
4. Kayınbabanın ve kayınvalidenin yaşlılar olarak, evin rahmet kaynağı olduğunu fark etmeli, onların vesilesi ile rızıklarının bereketleneceğini unutmamalısın.
5. Kayınbabanın ve kayınvalidenin hem dünya hem ahiret yatırımı olduğunu her daim bilmeli, ne ekersen onu biçeceğini unutmamalısın.
Damadın Dünyasından Bir Pencere
1. Evin reisi olduğunu hem hanımına, hem annene hissettirmeli; bu konuda otorite boşluğu oluşturmamalısın.
2. Kadınların kadınları çok kıskandığını unutmamalı, ne hanımını annene, ne anneni hanımına karşı çok övmemeli ve çok savunmamalısın.
3. Hanımına, anne ve babana karşı hukukunu hatırlatmalı, onunda bu hukuku kendi anne ve babasına karşı yapmasına zemin hazırlamalısın.
4. Hanımının, anne ve babana karşı hizmetlerini takdir etmeli, attığı o adımlarla çok büyük bir yükü omuzlarından aldığını her daim ona duyurmalısın.
5. Anne ve babana karşı hanımının hatalarını söylediğin gibi, anne ve babanın hanımına karşı hatalarını da uygun bir üslup ile söylemeli ve her daim adaleti esas alarak davranmalısın.
Kayınvalidenin/Kaynananın Dünyasından Bir Pencere
1. Gelinini öz kızın gibi bilmeli; iki de bir: “El kızı ne olacak, gelip oğlumu elimden aldın, sana ne biçim bir koca verdim” dememelisin.
2. Gelinine annelik yapmalı, kusurlar bulmaya çalışmamalı, iki de bir: “Nerede o eski gelinler, biz kaynanamıza şöyleydik, böyleydik” dememelisin.
3. Başkalarının gelinin hakkında dedikodu yapmasına fırsat vermemeli, sen de başkalarına gelinini çekiştirmemeli, iki de bir: “falancanın gelini şöyle yapmış, böyle yapmış” dememelisin.
4. Oğlunu gelinine karşı kışkırtmamalı, en ufak bir meseleyi büyültmemeli, iki de bir: “Ah oğlum, vah oğlum” diyerek dikkatleri üzerine çekip, ortalığı velveleye vermemelisin.
5. Gelinini hizmetçin olarak görmemeli, onunda bir şerefi olduğunu unutmamalı, yapabileceğin basit işleri bile iki de bir: “Gelin, gelin” deyip, başının etini yememelisin.
Kız Annelerinin Dünyasından Bir Pencere
1. “Ben yaşamadım, sen yaşa!” deme; zorluklara alıştır ki, beklentileri itidal üzere olsun.
2. “Kendini ezdirme, diri ol!” deme; itaati telkin et ki, saadeti yanlış yerlerde aramasın.
3. “Sana ne yaptı, nasıl davrandı” deme; sırları ifşa etme ki, tedaviye imkan kalsın.
4. “Sende ona şöyle yap, böyle davran” deme; güzellikleri nazara ver ki, hissiyata kurban olmasın.
5. “Bugün sen bana gel, yarın ben sana geleyim” deme; kendine değil, evine alıştırt ki, sorumluluklarını unutturmayasın.
Damat olarak Efendimiz’i (sas), Kayınbaba olarak Ebû Bekir’i, Kayınvalide olarak Ümmü Rûmân…
Damat olarak Zübeyr b. Avvam’ı, Kayınbaba olarak Ebû Bekir’i Kayınvalide olarak Kuteyle bint Abdüluzza…
Gelin olarak Esma bint Ebî Bekir’i, Kayınvalide olarak Safiyye bint Abdülmuttalib…
Gelin olarak Zeynep bint Ali’yi, Kaynana olarak Esma bint Ümeys…
Halime validemiz Benî Sa’d yurduna döneceğine ısrar edince de bu sefer Hatice validemiz bu düğüne iştirak etmesinden dolayı ona kırk koyun ve binmek üzere bir deve hediye ediyordu. (İbn Sa’d, Tabakat, c. 1, s. 113; Belâzurî, Ensabü’l-Eşraf, c.1, s. 5)
“Vallahi! Ben onun (Hatice’nin) sevgisi ile rızıklandırıldım.”
Huzeyfetü’l-Yemani naklediyor. Efendimiz (sas) buyuruyor ki:
“Hiçbiriniz; ‘Ben insanlarla beraberim, eğer insanlar iyilik yaparlarsa ben de iyilik yaparım, kötü davranırlarsa ben de kötü davranırım.’ diyen şahsiyetsiz kimselerden olmasın! Aksine insanlar iyilik yaparlarsa iyilik yapmak, kötü davranırlarsa haksızlık etmemek için nefsinizi terbiye edin.” (Tirmizî, Birr, 63)
Hz. Ali ve Afrika’nın fatihi o büyük insan Ukbe b. Amr, farklı yerlerde aynı rivayeti bize naklediyorlar. Efendimiz (sas) buyurmuşlardır ki: “Seninle ilgisini kesenden sen ilgini kesme! Sana vermeyene sen ver! Sana kötülük edeni sen bağışla!” (Ahmed b. Hanbel, el- Müsned, c. 28, s.654; Taberani, Mu’cemü’l-Evsat, c. 5, s. 364; Beyhaki, Şu’abü’l-İman, c. 6, s. 221)
Sünnet: Müslümanca düşünme ve Müslümanca yaşamadır.
Ensar’ın Hanımlar: “Biz Fatıma’nın düğününden daha güzel bir düğün görmedik!”
Sa’d b. Muaz: “Ali’nin velimesi, düğün yemeği benden!”
“O benim hem dünyada, ahirette kardeşimdir ve öyle kalacaktır.”
Hz. Fatıma’nın çeyizi: “Üç minder, saçaklı bir halı, hurma lifi ile doldurulmuş bir yastık, iki el değirmeni, bir su tulumu, topraktan yapılmış bir su testisi, meşinden yapılmış bir su bardağı, bir elek, havlu, yatak için bir koç postu, yemen işlemeli bir kilim, yemen işlemeli bir elbise, kadife bir örtü…”
Alınması gereken iki temel mesaj:
– İsrafları önle!
– Saadeti eşyada arama!
Enes b. Malik: “Resulullah (sas) Ali ile Fatıma’yı evlendirdikten sonra altı ay boyunca onları sabah namazına uyandırmak için o eve gider: ‘Ey Muhammed’in Ehl-i Beyt’i! Allah size rahmet etsin! Namaz vakti geldi’ der ve onları namaza çağırırdı.”
Ebû Useyd’in azadlısı olan Ebû Saîd kendi düğün gecesini bize anlatıyor.
“Gelin, içeri girdiğinde iki rekat namaz kıl. Namazı kıldıktan sonra ellerini aç ve dua et, Allah’tan evliliğinin hayrını iste, şerrinden O’na sığın. Duadan sonra bildiğin gibi hareket et!” (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, c.3, s. 555)
Şakîk b. Seleme’nin rivayeti…
“Sevgi Allah’tandır. Nefret ise, Allah’ın size helal kıldığını haram göstermek isteyen Şeytan’dandır. Bunun için, hanımın sana geldiğinde ona, sana uyarak iki rekat namaz kılmasını söyle! Namazdan sonra ellerini aç ve şöyle dua et:”Ey Yüce Allah’ım! Beni ehlime, ehlimi de bana bereketli kıl. Hayırlı olduğu sürece bizi bir arada tut. Ayrılmak her iki taraf için de daha hayırlı olduğu zaman bizi ayır.” (Abdurrezzak, el-Musannaf, c. 6, s. 153, 154; Taberânî, Mu’cemü’l-Evsat, c. 2, s. 166)
Abdülmelik İbn Cüreyre naklediyor…
”Ey Selman! Allahü Teala takdir eder de, evlenecek olursan, karınla beraber ilk yapacak işiniz Allah’a ibadet etmek olsun.” (Abdurrezzak, el-Musannaf, c. 6, s. 154)
Hâris b. Hassan örneği…
Temelde olması gereken üç temel kavram: Merhamet, Müsamaha ve Muhabbet…
“Kendisi için istediğini mümin kardeşi için istemedikçe kamil manada iman etmiş olamaz.”
Gelinin Dünyasından Bir Pencere
Damadın Dünyasından Bir Pencere
Kayınvalidenin/Kaynananın Dünyasından Bir Pencere
Kız Annelerinin Dünyasından Bir Pencere
Gelinin Dünyasından Bir Pencere
1. Kayınbabanı ve kayınvalideni öz anne ve baban gibi görmeli, “seven sevdiklerinin, sevdiğini de sever” ilkesini unutmamalısın.
2. Kayınbabana ve kayınvalidene bakma sorumluluğun yok; ama onların, eşinin cenneti yada cehennemi olduğunu unutmamalısın.
3. Kayınbabanın ve kayınvalidenin tecrübe sahibi insanlar olarak bilmeli, o birikimin sana çok önemli katkılar sağlayacağını unutmamalısın.
4. Kayınbabanın ve kayınvalidenin yaşlılar olarak, evin rahmet kaynağı olduğunu fark etmeli, onların vesilesi ile rızıklarının bereketleneceğini unutmamalısın.
5. Kayınbabanın ve kayınvalidenin hem dünya hem ahiret yatırımı olduğunu her daim bilmeli, ne ekersen onu biçeceğini unutmamalısın.
Damadın Dünyasından Bir Pencere
1. Evin reisi olduğunu hem hanımına, hem annene hissettirmeli; bu konuda otorite boşluğu oluşturmamalısın.
2. Kadınların kadınları çok kıskandığını unutmamalı, ne hanımını annene, ne anneni hanımına karşı çok övmemeli ve çok savunmamalısın.
3. Hanımına, anne ve babana karşı hukukunu hatırlatmalı, onunda bu hukuku kendi anne ve babasına karşı yapmasına zemin hazırlamalısın.
4. Hanımının, anne ve babana karşı hizmetlerini takdir etmeli, attığı o adımlarla çok büyük bir yükü omuzlarından aldığını her daim ona duyurmalısın.
5. Anne ve babana karşı hanımının hatalarını söylediğin gibi, anne ve babanın hanımına karşı hatalarını da uygun bir üslup ile söylemeli ve her daim adaleti esas alarak davranmalısın.
Kayınvalidenin/Kaynananın Dünyasından Bir Pencere
1. Gelinini öz kızın gibi bilmeli; iki de bir: “El kızı ne olacak, gelip oğlumu elimden aldın, sana ne biçim bir koca verdim” dememelisin.
2. Gelinine annelik yapmalı, kusurlar bulmaya çalışmamalı, iki de bir: “Nerede o eski gelinler, biz kaynanamıza şöyleydik, böyleydik” dememelisin.
3. Başkalarının gelinin hakkında dedikodu yapmasına fırsat vermemeli, sen de başkalarına gelinini çekiştirmemeli, iki de bir: “falancanın gelini şöyle yapmış, böyle yapmış” dememelisin.
4. Oğlunu gelinine karşı kışkırtmamalı, en ufak bir meseleyi büyültmemeli, iki de bir: “Ah oğlum, vah oğlum” diyerek dikkatleri üzerine çekip, ortalığı velveleye vermemelisin.
5. Gelinini hizmetçin olarak görmemeli, onunda bir şerefi olduğunu unutmamalı, yapabileceğin basit işleri bile iki de bir: “Gelin, gelin” deyip, başının etini yememelisin.
Kız Annelerinin Dünyasından Bir Pencere
1. “Ben yaşamadım, sen yaşa!” deme; zorluklara alıştır ki, beklentileri itidal üzere olsun.
2. “Kendini ezdirme, diri ol!” deme; itaati telkin et ki, saadeti yanlış yerlerde aramasın.
3. “Sana ne yaptı, nasıl davrandı” deme; sırları ifşa etme ki, tedaviye imkan kalsın.
4. “Sende ona şöyle yap, böyle davran” deme; güzellikleri nazara ver ki, hissiyata kurban olmasın.
5. “Bugün sen bana gel, yarın ben sana geleyim” deme; kendine değil, evine alıştırt ki, sorumluluklarını unutturmayasın.
Damat olarak Efendimiz’i (sas), Kayınbaba olarak Ebû Bekir’i, Kayınvalide olarak Ümmü Rûmân…
Damat olarak Zübeyr b. Avvam’ı, Kayınbaba olarak Ebû Bekir’i Kayınvalide olarak Kuteyle bint Abdüluzza…
Gelin olarak Esma bint Ebî Bekir’i, Kayınvalide olarak Safiyye bint Abdülmuttalib…
Gelin olarak Zeynep bint Ali’yi, Kaynana olarak Esma bint Ümeys…
Halime validemiz Benî Sa’d yurduna döneceğine ısrar edince de bu sefer Hatice validemiz bu düğüne iştirak etmesinden dolayı ona kırk koyun ve binmek üzere bir deve hediye ediyordu. (İbn Sa’d, Tabakat, c. 1, s. 113; Belâzurî, Ensabü’l-Eşraf, c.1, s. 5)
“Vallahi! Ben onun (Hatice’nin) sevgisi ile rızıklandırıldım.”
Huzeyfetü’l-Yemani naklediyor. Efendimiz (sas) buyuruyor ki:
“Hiçbiriniz; ‘Ben insanlarla beraberim, eğer insanlar iyilik yaparlarsa ben de iyilik yaparım, kötü davranırlarsa ben de kötü davranırım.’ diyen şahsiyetsiz kimselerden olmasın! Aksine insanlar iyilik yaparlarsa iyilik yapmak, kötü davranırlarsa haksızlık etmemek için nefsinizi terbiye edin.” (Tirmizî, Birr, 63)
Hz. Ali ve Afrika’nın fatihi o büyük insan Ukbe b. Amr, farklı yerlerde aynı rivayeti bize naklediyorlar. Efendimiz (sas) buyurmuşlardır ki: “Seninle ilgisini kesenden sen ilgini kesme! Sana vermeyene sen ver! Sana kötülük edeni sen bağışla!” (Ahmed b. Hanbel, el- Müsned, c. 28, s.654; Taberani, Mu’cemü’l-Evsat, c. 5, s. 364; Beyhaki, Şu’abü’l-İman, c. 6, s. 221)
Muhammed Emin Yıldırım
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
11 Aralık 2019 Çarşamba
Melekleri İmrendiren Şeytanları Uzaklaştıran Meclisler
“O’nun (sas) ahlakı Kur’an’dı.”
“Muhakkak ki Sen, muazzam, muazzez, muhalled, muhterem, muhteşem bir ahlâk üzeresin.” (Kalem Sûresi, 4)
Muazzam: Çok büyük, çok değerli
Muazzez: Çok aziz, çok şerefli
Muhalled: Çok canlı, çok kalıcı
Muhterem: Çok hürmetli, çok asil
Muhteşem: Çok heybetli, çok görkemli
Dönemin bu ilk dersi konusu: “Melekleri İmrendiren, Şeytanları Uzaklaştıran Meclisler”
İnsan dediğimiz varlık, telkin ile yürüyebilen bir varlıktır.
Telkin, manevi takviyedir, tabir caiz ise şarjdır.
Alak, Kalem, Müzemmil, Müddessir ve Fatiha Sûreleri’nin nazili ve başlayan süreç…
Fatiha Sûresi bir yolname, bir yol ahlakıdır: Adeta şunu der: “Yola çıkın! Yola çıkartın! Yolda kalın! Yola yakışın! Yolda ölün!”
Kur’an asıl, Sünnet usulüdür.
Darü’l-Erkam’dan, Suffa’ya giden yol…
Allah Teâlâ meleklerine: “Sizi şahit tutarak söylüyorum ki, ben bu halde olan kullarımın hepsini bağışladım” buyurur.
Allah Teâlâ şöyle buyurur: “Orada oturanlar öyle iyi kimselerdir ki, onların arasında bulunan şaki olmaz.” “Lâ yeşkâ bihim celisühüm” (Buhârî, Daavât, 66; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, II, 251–252, 358–359)
Sohbetin kendisinde insibağ/boyalanma, inikas/aksettirme vardır.
Efendimiz’in (sas) muhatap ahlakına dair anlattığı kıssa: İbn Mâce, Zühd, 15; Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 2/252
Müslim’de ve Ebû Davud’da, Ebû Hureyre’nin ve Ebû Said el-Hudrî’nin nakli ile gelen rivayet…
“Bir topluluk Allah’ı zikretmek üzere bir araya gelirse melekler onların etrafını sarar; Allah’ın rahmeti onları kaplar; üzerlerine sekînet iner ve Allah Teâlâ onları yanında bulunan arşın diğer sakinlerine karşı över.” (Müslim, Zikr, 39, 38; Ebû Davud, Vitir, 14; Tirmizî, Daavât, 7; İbn Mâce, Mukaddime, 17)
Ebû Vakid künyeli Hâris b. Avf, Efendimiz’den (sas) 24 Hadis nakletmiştir.
“Allahu Ekber! Yine aynı yol, yine aynı sapma! Yemin ederim ki, İsrailoğullarının Musa’ya: “Ey Musa! Bunların ilahları gibi bize de bir ilah yap” dedikleri gibi diyorsunuz. Şüphe yok ki siz, sizden önceki kavimlerin yolundan yürüyeceksiniz!” (Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 5/218, Tirmizi, Fiten, 18)
“Size biraz önce mescidin kapısına gelen o üç kişinin haberini vereyim mi?”
“O üç kişiden biri gelip sizin halkanıza dahil oldu. Allah’a sığındı, Allah’ta onun sığınmasını kabul edip, onu barındırdı. Diğeri, sizin halkanızda yer bulamayınca, sizi rahatsız etmek istemedi. Utandı, haya etti, Allah’ta onun utanmasını kabul etti ve ona meclisiniz de yer verdi. Öteki şahsa gelince, o sizin meclisinizden yüz çevirdi, Allah’ta ondan yüz çevirdi.” (Buhârî, İlim, 8, Salât, 84; Müslim, Selâm, 10 Tirmizî, İsti’zân, 29)
“Ya öğreten ol, ya öğrenen ol, ya dinleyen ol, ya da bunları seven ol. Sakın beşincisi olma, yoksa helak olursun.” (Heysemî, Mecmaü’z-Zevaid, c.1, s.122)
Ebû Said el-Hudri’nin rivayeti…
“Ey Müslümanlar! Gerçekten siz burada sadece ve sadece Allah’ı anmak için mi oturdunuz?”
“Ben size inanmadığım için ısrarla soruyor değilim. Fakat bana Cebrâil gelerek Allah Teâlâ’nın meleklere sizi göstererek, “bakın, bakın kullarıma, benim için bir araya gelen kullarıma” deyip, iftihar ettiğini haber verdi de onun için böyle ısrar ettim.” (Müslim, Zikir, 40; Nesâî, Kudât, 37)
Abdullah b. Amr’ın rivayeti: “Ben de ancak bir muallim olarak gönderildim.” (İbn Mâce, Mukaddime, 17)
Abdullah b. Abbas’ın rivayeti: “Cennet bahçelerine (riyadü’l-cenne) uğradığınız zaman, oralardan gıdalanınız, besleniniz!” Sahabe meraklandı ve sordu: “Cennet bahçeleri nerelerdir Ya Resulullah!” Efendimiz (sas) dedi ki: “İlim meclisleri cennet bahçeleridir.” (Heysemî, Mecmaü’z-Zevâid, 1/126 )
Sohbet Ahlakı der demez önümüze üç unsur: Hatip Ahlakı, Hitap Ahlakı ve Muhatap Ahlakı
Hatip Ahlakı
1. İhlası en önemli azık edinmeli, Allah adına ve Risalet mektebine uygun hareket edilmeli; riya, kibir, ucb gibi tüm hastalıklardan uzak durulmalıdır.
2. Yaşadığını anlatmalı, anlattığını yaşamalı; davet ettiği hakikatlere güçlü bir inanç ile inanmalı; şüphe, kuruntu, vesvese gibi tüm arızalardan beri olunmalıdır.
3. Sözü süzerek söylemeli, manayı inci gibi düzmeli, muhatapları bıktıracak izahlara girmemeli; gıybet, yalan, mübalağa gibi tüm kirlerden arınmalıdır.
4. İstikamet ve istikrarı istenilen düzeyde kuşanmalı, halini, haddini ve hedefini iyice belirlemeli, nefsine karşı değil, değerlerine karşı güven duymalı; aklını, mantığını, enesini put haline getirmek gibi tüm sapmalardan sakınılmalıdır.
5. Hiçbir beklentiye girmemeli, iki de bir muhatapların önüne herhangi bir fatura uzatmamalı; takdir, taltif ve teşekkür gibi nefsi okşayacak tüm hallerden kurtulunmalıdır.
“Ben beni beğenmiyorum, beni beğeneni de beğenmiyorum.”
Hitap Ahlakı
1. Söylenen sözler, Kitap ve Sünnet’e dayanmalı, ölçüsü ise tamamen hakikat olmalıdır.
2. Söylenen sözler, aklı ikna etmeli, kalbi ise mutmain kılmalıdır.
3. Söylenen sözler, seviyelere uygun olmalı, muhatapların ise taşıyacağı ağırlıkta dengelenmelidir.
4. Söylenen sözler, vakıaya uygunluk arz etmeli, realiteyi ise dikkate almalıdır.
5. Söylenen sözler, doğru bir dil ile takdim edilmeli, üslup ise iyice ayarlanmalıdır.
Muhatap Ahlakı
1. Selim bir niyeti kuşanmalı, onu muhafaza etmeye çalışmalı ve hatibe karşı güven duyulmalıdır.
2. Manevi bir hazırlığa girilmeli, kalp huzuru ile söylenenler dinlenilmeli ve sekineti uzaklaştıracak tavırlardan kaçınılmalıdır.
3. Hakikati elde etme aşkını, ilme karşı derin bir iştiyakı, şartlara takılmadan düzeni ve istikrarı, hayata hakim kılmalıdır.
4. Öğrendiği her şeyi üzerine almalı, ona buna değil, bana söyleniyor demeli ve amel sahasına taşıma adına gayret edilmelidir.
5. Haset hastalığına karşı tedbir alınmalı, ilim arttıkça, haşyet duygusu arttırılmalı ve bu yolun en büyük azığının vefa olduğu unutulmamalıdır.
Ukbe b. Âmir el-Cühenî ve Ebû Hureyre’den iki tablo…
“Hanginiz sabahleyin Buthan veya Akik vadisine gidip Allah’a karşı günah işlemeden ve akrabalık bağını kesmeden iri hörgüçlü, gösterişli iki deveyi hiçbir bedel ödemeden alıp, gelmek ister?”
“Vallahi birinizin her gün sabahleyin mescide gidip Allah’ın Kitab’ından iki ayet
öğrenmesi, onun için iki deveden daha hayırlıdır. Eğer üç ayet öğrenirse onun için dört deveden hayırlıdır. Okunacak, öğrenilecek her ayet, kendi sayısında deveden daha hayırlıdır.” (Müslim, Müsâfirîn, 251)
Ebû Hureyre’nin pazarda haykırışı…
“Size yazıklar olsun. Siz Efendimiz’in (sas): ‘Biz Peygamberler topluluğu ne bir dinar, bir dirhem miras bırakırız, bizim mirasımız ilimdir’ dediğini ne çabuk unuttunuz. İşte Peygamber’in mirası budur ve size düşen dünya malına gösterdiğiniz ilginin daha fazlasını bu mirası elde etmek için göstermektedir.” (Taberani, el-Mu’cemü’l-Evsat, II, 253)
muhammed emin yıldırım
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
http://www.siyertv.com/melekleri-imrendiren-seytanlari-uzaklastiran-meclisler/
10 Aralık 2019 Salı
Nikâhta Keramet, Nikâhsızlıkta Felaket Vardır
Dersten Cümleler
Modernleşen dünya, İslam dünyasını da modernleştiriyor. Ancak bizdeki modernleşme bir nitelik problemi yaşıyor. Bu problemleri dört başlıkta sıralayabiliriz:
1- Sanayileşme olmadan kentleşme
2- Üretime dönük insan gücü yetiştirememe ve ezberci eğitim
3- İlim zihniyetinin gelişmemesi ve Din’in ruhen hayatımızdan çıkışı ve çöküşü
4- Kapitalist düzende nasıl yaşayacağımızı öğrenmeden, böyle bir düzende yaşama ve bunun getirdiği tamah ve tüketim. (Kenyalı Alim Ali Mazruî)
Bakara Sûresi 205. ayetinde, ekinlerin ve nesillerin ifsad edileceğinin haber verilmesi…
Müslümanlar olarak çağrımız her şeye rağmen nikâha/evliliğe olmalı…
Benî İsrail ailelerinin Firavun ile mücadelesi…
Bütün Firavunların korkusu bir Musa’dır.
“Nikâhta keramet vardır.”
Nikâh demek, evlilik demektir.
Keramet, kereme fiilinin mastarıdır. Anlamı, cömertlik, mertlik, hürmetli, saygılı, onurludur.
Nikah asalettir; insana onur ve şeref kazandırtır.
Nikah berekettir; eve bolluk ve verimlilik kazandırtır.
Nikah sükunettir; ruha huzur ve dinginlik kazandırtır.
Nikah muhabbettir; kalbe sevgi ve aşk kazandırtır.
Nikah kuvvettir; aileye güç ve dayanıklılık kazandırtır.
Nikah asalettir; insana onur ve şeref kazandırtır.
“Eğer bunlar fakir iseler, Allah kendi lütfu ile onları zenginleştirir.” (Nur Sûresi, 32)
Hz. Ömer: “Allah’ın kitabında bu ayet olmasına rağmen halen fakirlik bahanesi ile evlenmeyen adama şaşarım.”
“Kadınlarla evlenin, çünkü gerçekten onlar malları ile gelirler (zenginliğe sebep olurlar)“ (Hâkim, el-Müstedrek, 2/174)
“Üç kişi vardır ki; onlara yardım etmek Allah üzerine bir haktır. Efendisiyle yazışma yapan köle, nâmusunu korumak niyetiyle evlenen kişi, bir de Allâh yolunda cihada çıkan mücahid.” (Tirmizî, Fedâilü’l-Cihâd, 20, Nesâî, Nikâh, 5)
Aile, dengeyi sağlayan terazi, yapıyı koruyan destek ve saldırılara karşı giyilen zırhtır.
Nikâh meselesini konuşurken, ilk konuşulacak mesele denkliktir.
Nikahta denklik der demez karşımıza çıkacak üç temel mesele vardır.
1- Dinde Denklik
2- Dindarlıkta Denklik
3- Durumlarda Denklik
Dinde Denklik:
Müslüman bir erkeğin Ehli Kitap’tan bir hanım ile evlenebileceğini belirten ayet, Maide 5.
Müşrik erkek ve kadınlarla evlenilemeyeceğini belirten ayetler, Bakara 221 ve Mümtehine 10.
Müslüman bir kadının Ehli Kitap’tan bir erkek ile evlenemeyeceğini ise Hz. Cabir’den gelen rivayette, Peygamberimiz beyan ediyor: “Biz ehl-i kitabın kadınlarıyla evlenebiliriz, fakat onlar
Müslüman kadınlarla evlenemezler.” (İmam Şafii, Ümm, 5/6); Beyhakî, Sünen, 7/172)
Dindarlıkta Denklik
Nur Sûresi 3. ayette belirtildiği gibi zina eden erkek ancak zina eden bir kadınla, zina eden bir kadında zina eden bir erkekle evlenmelidir.
Yine aynı sûresinin 26. ayetinde söylendiği gibi, kötü kadınlar kötü erkeklere, temiz kadınlarda temiz erkeklere, yakışırlar, yaraşırlar.
Durumlarda Denklik
Durumlarda denklik, soyda, boyda, malda, fizikte ve kültürel alanlarda denkliktir.
Bir Müslüman hanımın asli vazifesi anneliktir.
1- Evlilik Allah’ın emri, Peygamberlerin sünneti olmasına rağmen neden bazı alimlerimiz bekarlığı seçmişlerdir?
2- Evliliğin erkek ve kadın için ideal bir yaş ortalaması ve sınırı var mıdır?
3- Evlenecek duruma gelen gençler için aracılık yapmak doğru mudur, yapılacaksa nasıl yapılmalıdır?
4- Kız isteme olduğu gibi oğlan istemede mümkün müdür?
5- Oğlan yada kızın rızası olmadan evlilik yaptırılabilir mi?
Evlilik Allah’ın emri, Peygamberlerin sünneti olmasına rağmen neden bazı alimlerimiz bekarlığı seçmişlerdir?
Abdülfettah Ebû Gudde’nin, “Ülemaü’l-Uzzab/Bekar Alimler” isimli bir kitabı var.
Evlilik bazıları için farz, vacip sünnet, mekruh ve bazıları için haram olabilir.
Evliliğin erkek ve kadın için ideal bir yaş ortalaması ve sınırı var mıdır?
Evliliğin yaşı yok, zamanı var…
“Ey Ali! Üç şeyi geciktirme, vakti geldiğinde namazı kılmayı, hazır olduğunda cenazeyi defnetmeyi, dengini bulduğunda evlenmeyi…” (Tirmizi, Salat, 13; Tirmizi, Cenaiz, 73)
Her buluğa eren, rüşde ermiş olur mu?
Buluğ fiziksel olgunluk, rüşd aklî olgunluktur.
Evlenecek duruma gelen gençler için aracılık yapmak doğru mudur, yapılacaksa nasıl yapılmalıdır?
” Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir payı olur. Allah her şeyin karşılığını vericidir.” (Nisa Süresi, 85)
Kız isteme olduğu gibi oğlan istemede mümkün müdür?
“Semekandi’nin Tuhfesini şerh etti ve kızıyla evlendi.”
Oğlan yada kızın rızası olmadan evlilik yaptırılabilir mi?
Hz. Ebu Hureyre naklediyor: “Kendi onayı alınmadıkça dul kadınla, kendisinden izin alınmadıkça da genç/bakire kız ile nikah yapılmaz/evlenilemez.” Oradaki Sahabilerden biri dedi ki: Ya
Resulullah! Genç bir kızın izni nasıl olur? Efendimiz (sas) dedi ki: “Sessiz kalmasıyla!” (Buhari, Nikah, 42)
Ebû Hureyre’den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (sas) bir gün şöyle buyurdu: “Kadın dört sebepten biri için alınır: Malı, soyu, güzelliği ve dindarlığı. Sen dindar olanı seç. (Aksi halde) sıkıntıya düşersin.” (Buhârî, Nikâh 15; Müslim, Radâ, 53)
Yusuf Has Hacip’in, Kutadgu Bilig/Mutluluk veren bilgi isimli kitabından:
“Evlenmek isteyen kimseler şu dört çeşit kadın ile evlenirler: Zengin, güzel, asil, takva sahibi… Bunlardan hangisinin daha iyi olduğunu söyleyeyim: Zengin kadınla evlenirsen, kendini onun esiri durumuna sokarsın. O malına güvenerek, dilini uzatır; senden birçok şeyler ister ve onun bütün arzularını yerine getirmek icap eder. Güzel kadınla evlenirsen güzellik geçicidir. Birde duyulmuşsa o kadının güzelliği milletin diline düşersin. Asalet ve büyüklüğe bakarak evlenirsen, o büyük aile içinde küçük kalırsın. Ama evleneceğin kadın takva sahibi olursa, her dört şeyi birlikte elde etmiş olursun: Arzun zenginlik ise, o tasarruf ederek seni zenginleştirir. Ahlâkı güzel olan güzel görünür. Kadının güzelliği ve asaleti onun tavır ve hareketidir. Bunu bilen bilir. İşte bundan dolayı ister kadın, ister erkek olsun, eş seçiminde yegâne ölçün dindarlık olsun.”
Modernleşen dünya, İslam dünyasını da modernleştiriyor. Ancak bizdeki modernleşme bir nitelik problemi yaşıyor. Bu problemleri dört başlıkta sıralayabiliriz:
1- Sanayileşme olmadan kentleşme
2- Üretime dönük insan gücü yetiştirememe ve ezberci eğitim
3- İlim zihniyetinin gelişmemesi ve Din’in ruhen hayatımızdan çıkışı ve çöküşü
4- Kapitalist düzende nasıl yaşayacağımızı öğrenmeden, böyle bir düzende yaşama ve bunun getirdiği tamah ve tüketim. (Kenyalı Alim Ali Mazruî)
Bakara Sûresi 205. ayetinde, ekinlerin ve nesillerin ifsad edileceğinin haber verilmesi…
Müslümanlar olarak çağrımız her şeye rağmen nikâha/evliliğe olmalı…
Benî İsrail ailelerinin Firavun ile mücadelesi…
Bütün Firavunların korkusu bir Musa’dır.
“Nikâhta keramet vardır.”
Nikâh demek, evlilik demektir.
Keramet, kereme fiilinin mastarıdır. Anlamı, cömertlik, mertlik, hürmetli, saygılı, onurludur.
Nikah asalettir; insana onur ve şeref kazandırtır.
Nikah berekettir; eve bolluk ve verimlilik kazandırtır.
Nikah sükunettir; ruha huzur ve dinginlik kazandırtır.
Nikah muhabbettir; kalbe sevgi ve aşk kazandırtır.
Nikah kuvvettir; aileye güç ve dayanıklılık kazandırtır.
Nikah asalettir; insana onur ve şeref kazandırtır.
“Eğer bunlar fakir iseler, Allah kendi lütfu ile onları zenginleştirir.” (Nur Sûresi, 32)
Hz. Ömer: “Allah’ın kitabında bu ayet olmasına rağmen halen fakirlik bahanesi ile evlenmeyen adama şaşarım.”
“Kadınlarla evlenin, çünkü gerçekten onlar malları ile gelirler (zenginliğe sebep olurlar)“ (Hâkim, el-Müstedrek, 2/174)
“Üç kişi vardır ki; onlara yardım etmek Allah üzerine bir haktır. Efendisiyle yazışma yapan köle, nâmusunu korumak niyetiyle evlenen kişi, bir de Allâh yolunda cihada çıkan mücahid.” (Tirmizî, Fedâilü’l-Cihâd, 20, Nesâî, Nikâh, 5)
Aile, dengeyi sağlayan terazi, yapıyı koruyan destek ve saldırılara karşı giyilen zırhtır.
Nikâh meselesini konuşurken, ilk konuşulacak mesele denkliktir.
Nikahta denklik der demez karşımıza çıkacak üç temel mesele vardır.
1- Dinde Denklik
2- Dindarlıkta Denklik
3- Durumlarda Denklik
Dinde Denklik:
Müslüman bir erkeğin Ehli Kitap’tan bir hanım ile evlenebileceğini belirten ayet, Maide 5.
Müşrik erkek ve kadınlarla evlenilemeyeceğini belirten ayetler, Bakara 221 ve Mümtehine 10.
Müslüman bir kadının Ehli Kitap’tan bir erkek ile evlenemeyeceğini ise Hz. Cabir’den gelen rivayette, Peygamberimiz beyan ediyor: “Biz ehl-i kitabın kadınlarıyla evlenebiliriz, fakat onlar
Müslüman kadınlarla evlenemezler.” (İmam Şafii, Ümm, 5/6); Beyhakî, Sünen, 7/172)
Dindarlıkta Denklik
Nur Sûresi 3. ayette belirtildiği gibi zina eden erkek ancak zina eden bir kadınla, zina eden bir kadında zina eden bir erkekle evlenmelidir.
Yine aynı sûresinin 26. ayetinde söylendiği gibi, kötü kadınlar kötü erkeklere, temiz kadınlarda temiz erkeklere, yakışırlar, yaraşırlar.
Durumlarda Denklik
Durumlarda denklik, soyda, boyda, malda, fizikte ve kültürel alanlarda denkliktir.
Bir Müslüman hanımın asli vazifesi anneliktir.
1- Evlilik Allah’ın emri, Peygamberlerin sünneti olmasına rağmen neden bazı alimlerimiz bekarlığı seçmişlerdir?
2- Evliliğin erkek ve kadın için ideal bir yaş ortalaması ve sınırı var mıdır?
3- Evlenecek duruma gelen gençler için aracılık yapmak doğru mudur, yapılacaksa nasıl yapılmalıdır?
4- Kız isteme olduğu gibi oğlan istemede mümkün müdür?
5- Oğlan yada kızın rızası olmadan evlilik yaptırılabilir mi?
Evlilik Allah’ın emri, Peygamberlerin sünneti olmasına rağmen neden bazı alimlerimiz bekarlığı seçmişlerdir?
Abdülfettah Ebû Gudde’nin, “Ülemaü’l-Uzzab/Bekar Alimler” isimli bir kitabı var.
Evlilik bazıları için farz, vacip sünnet, mekruh ve bazıları için haram olabilir.
Evliliğin erkek ve kadın için ideal bir yaş ortalaması ve sınırı var mıdır?
Evliliğin yaşı yok, zamanı var…
“Ey Ali! Üç şeyi geciktirme, vakti geldiğinde namazı kılmayı, hazır olduğunda cenazeyi defnetmeyi, dengini bulduğunda evlenmeyi…” (Tirmizi, Salat, 13; Tirmizi, Cenaiz, 73)
Her buluğa eren, rüşde ermiş olur mu?
Buluğ fiziksel olgunluk, rüşd aklî olgunluktur.
Evlenecek duruma gelen gençler için aracılık yapmak doğru mudur, yapılacaksa nasıl yapılmalıdır?
” Kim iyi bir işe aracılık ederse onun da o işten bir nasibi olur. Kim kötü bir işe aracılık ederse onun da ondan bir payı olur. Allah her şeyin karşılığını vericidir.” (Nisa Süresi, 85)
Kız isteme olduğu gibi oğlan istemede mümkün müdür?
“Semekandi’nin Tuhfesini şerh etti ve kızıyla evlendi.”
Oğlan yada kızın rızası olmadan evlilik yaptırılabilir mi?
Hz. Ebu Hureyre naklediyor: “Kendi onayı alınmadıkça dul kadınla, kendisinden izin alınmadıkça da genç/bakire kız ile nikah yapılmaz/evlenilemez.” Oradaki Sahabilerden biri dedi ki: Ya
Resulullah! Genç bir kızın izni nasıl olur? Efendimiz (sas) dedi ki: “Sessiz kalmasıyla!” (Buhari, Nikah, 42)
Ebû Hureyre’den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (sas) bir gün şöyle buyurdu: “Kadın dört sebepten biri için alınır: Malı, soyu, güzelliği ve dindarlığı. Sen dindar olanı seç. (Aksi halde) sıkıntıya düşersin.” (Buhârî, Nikâh 15; Müslim, Radâ, 53)
Yusuf Has Hacip’in, Kutadgu Bilig/Mutluluk veren bilgi isimli kitabından:
“Evlenmek isteyen kimseler şu dört çeşit kadın ile evlenirler: Zengin, güzel, asil, takva sahibi… Bunlardan hangisinin daha iyi olduğunu söyleyeyim: Zengin kadınla evlenirsen, kendini onun esiri durumuna sokarsın. O malına güvenerek, dilini uzatır; senden birçok şeyler ister ve onun bütün arzularını yerine getirmek icap eder. Güzel kadınla evlenirsen güzellik geçicidir. Birde duyulmuşsa o kadının güzelliği milletin diline düşersin. Asalet ve büyüklüğe bakarak evlenirsen, o büyük aile içinde küçük kalırsın. Ama evleneceğin kadın takva sahibi olursa, her dört şeyi birlikte elde etmiş olursun: Arzun zenginlik ise, o tasarruf ederek seni zenginleştirir. Ahlâkı güzel olan güzel görünür. Kadının güzelliği ve asaleti onun tavır ve hareketidir. Bunu bilen bilir. İşte bundan dolayı ister kadın, ister erkek olsun, eş seçiminde yegâne ölçün dindarlık olsun.”
Muhammed Emin Yıldırım
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
9 Aralık 2019 Pazartesi
Saadet Asrının Örnekliğinde Düğün
Dersten Cümleler
“Bir zaman gelecek, kişinin helaki, karısının, çocuklarının, anne ve babasının elinden olacaktır. Kişinin ehli onu fakirlikle ayıplarlar ve gücünün yetmediği şeyleri kendisinden isterler. Adam, bu şekilde tehlikeli işlere girerse dini gider ve kendisi de helak olur.” (Beyhaki, Zühdü’l-Kebir, c. 1, s. 183; Deylemi, Kitabü’l-Firdevsi, c. 5, s. 448)
“Şimdi sen bir çift terliğe razı olarak bu adamla evlendin mi?” Kadın: “Evet” dedi. Efendimiz (sas) onların bu adımlarından razı oldu ve onların evliliklerini onayladı ve onlara dua etti. (İbn Mâce, Nikâh, 17; Tirmizi, Nikâh, 22)
Efendimiz şöyle buyurdu: “En hayırlı nikah/evlilik en kolay olanıdır.” (Ebû Davud, Nikâh, 30, 31)
Düğün kelimesi eski Türkçe’den gelen bir kelimedir. Aslının toykün veya toygün olduğu, sonradan düğün diye değiştiği söylenir. Toykün, büyük bir kalabalıkla yemek yemek, yani yemek töreni anlamına gelir.
Düğünün Arapça karşılığı ise Ferah’tır. فَرَح Ferah: Sevinç, mutluluk ve neşe demektir.
Düğün yemeğine ise velime denir.
Sünnete göre evliliğin en önemli meselesi nikâh, düğünün en önemli meselesi ise velimedir.
İnsanlarımızın en fazla sordukları sorular:
Düğün camide mi olmalı, salonda mı?
Müzik çalınmalı mı, çalınmamalı mı?
Oyun oynanmalı mı, oynanmamalı mı?
Gelinlik giyilmeli mi, giyilmemeli mi?
Gelin arabası süslenmeli mi süslenmemeli mi?
Davetiye basılmalı mı basılmamalı mı?
Düğünde Kur’an okunmalı, konuşma yapılmalı mı, yoksa okunmamalı ve yapılmamalı mı?
Takı merasimi olmalı mı, olmamalı mı?
Kadınlar kendi aralarında başı açık durmalı mı, durmamalı mı?
Fotoğraf çektirmeli mi, çektirmemeli mi?
Sünnet’e uygun bir düğünde neler olmalı?
İhlas olmalı
İlan olmalı
İkram olmalı
İhtiram olmalı
İhsan olmalı
Sünnet’e uygun bir düğünde neler olmamalı?
İhtilat olmamalı
İsraf olmamalı
İfşa olmamalı
İhmal olmamalı
İtidalsizlik olmamalı
İhlas, ne yapılırsa yapılsın; Allah’a adına ve Allah namına yapılmasıdır.
Düğün günü her şey namaz üzerinde şekillenmelidir.
Efendimiz (sas): “Nikâhı ilan edin” buyurmuştur.
“Çağrıldığınız zaman davete icabet ediniz.” (Buhârî, Nikâh, 72)
“Her kim çağrıldığı bir davete icabet etmez ise, gerçekten o, Allah’a ve Rasûlü’ne isyan etmiş olur. Oruçlu olsa bile, icabet eder ve duada bulunur. Eğer oruçlu değilse yer ve dua eder. Eğer (özürsüz) yemez ise günahkâr olur ve cefa etmiş bulunur.” (Müslim, Nikâh, 110; Ebû Davud, Et’ime,1)
“Vallahi siz bana (şu an) insanların en sevimlisisiniz!” (Buhari, Nikâh, 75)
Muhammed b. Hatıb el-Cumahî’nin Efendimiz’den naklettiğine göre Efendimiz şöyle buyurmuştur: “Faslü ma beyne’l-harami ve’l helali ed-duffü ve’s-savtü/Evliliğin helal mi haram mı olduğunu birbirinden ayıran en önemli özellik def çalmak ve sözdür.” (Tirmizi, Nikâh, 72)
Aişe annemiz bu konuda bakın bize nasıl bir hadis aktarıyor. Diyor ki: “Efendimiz (sas) buyurdu ki: “Düğünlerinizi mescid gibi halka açık yerlerde yapın ve düğünlerinizde def çalın.” (İbn Mace, Nikâh, 20)
Es’ad b. Zürare’nin kızı Habibe bint Es’ad ile Sehl b. Huneyf’ın düğünü…
“Aişe! Ne yaptınız gelini yolcu ettiniz mi? Damat evine gönderdiniz mi?”
“Gelinle beraber def çalıp, şarkı söyleyecek cariyeler de gönderdiniz mi?”
“Neden yapmadınız. Ensar’ın ne güzel gazelleri/türküleri vardır, onlarda eğlenceyi pek severler.. Keşke yapsaydınız ve onların çok sevdiği şu şarkıyı söyleseydiniz.”
Size geldik, size geldik.
Size selam Bize selam
Olmasaydı kızıl altınlar
Görünmezdi alınlar
Olmasaydı siyah buğdaylar
Semirmezdi vücudlar…
Keşke böyle şarkıları söyleyecek birini gönderseydiniz.” (Buhari, Nikâh, 63; İbn Mace, Nikâh, 21; Taberani, Mu’cemü’l-Evsat, c.3, s. 315)
Halid b. Zekvan el-Medenî naklediyor, diyor ki bir bayram günüydü. Baktım Medine’de sokaklarda bazıları def çalıp şarkı söylüyorlar…
Rübeyyi bint Muavviz düğününü anlatıyor…
“Aramızda yarın olacakları bilen Allah’ın Peygamber’i var!”
“Böyle söylemeyin. Yarın ne olacağını Allah’tan başka kimse bilemez. Siz biraz önce söylediğiniz şeylere devam edin!” (Buhari, Nikâh, 49; İbn Mace, Nikâh, 21; Tirmizi, Nikâh, 6)
Karaza b. Ka’b ve Ebû Mes’ûd el-Ensarî ‘nin içinde oldukları biri düğün…
“Ya istersen gel yanımızda otur ve söylenenleri dinle, yada kalk git, düğünümüze laf etme. Bize düğünlerimizde eğlenmek için izin verildi.” (Nesai, Nikâh, 80)
İmam Gazali’nin İhyası, diğeri ise Şehabeddin Sühreverdi’nin Avârifu’l-Ma’ârif adlı eseri…
Müzik konusunda genel ilkeler şunlar olmalıdır:
1- Müzik, eğlence, mizah müminin mürüvvetini zedelememelidir ve ancak hayatın küçük bir parçasında yer almalıdır.
2- Yapılan müzik insanları Allah yolundan alıkoymamalı, dini sorumluluk ve görevleri ihmal edecek seviyede olmamalı ve asla ibadet gibi telakki edilmemelidir.
3- Sözleri şeriatımızın ruhuna uygun olmalı, dini değerlerimizi alay konusu etmemeli, kadere dil uzatmamalıdır.
4- Müziğin söz veya icrasında yalan, iftira, zinaya teşvik, sırları ifşa etmek, haramları ve günahları basitleştirmek gibi dinimizce yasaklanan hususlar yer almamalıdır.
5- İnsanlar arasında düşmanlığı, kötü duyguları, nefsani arzuları arttırmamalı, dini ya da dünyevî istifadelerden tamamen uzak bir şekilde faydasız şeylerle meşgul etmemelidir.
Düğünün en önemli Sünneti velimedir.
Hanefiler’de velimenin hükmü Sünneti Müeekkede, diğer bazı mezheblere göre ise vaciptir.
“Hiç değilse bir koç kesde, bizleri düğün yemeğine çağır!”
Davetlilere ihtiram, saygı gösterilmeli, rahat etmeleri için uygun ortamlar hazırlanmalı, misafirler geldiklerine pişman olmamalıdırlar.
Sünnet üzere olan bir düğünde neler olmamalı?
İhtilat olmamalı
Kadın-erkeğin birbirine karışması, mahremiyetin zedelenmesi, hududların/sınırların çiğnenmesidir.
“Düğünde ilk gün verilen yemek gereklidir. İkinci gün verilen yemekler sünnettir, üçüncü gün verilen yemekler ise gösterişten ibarettir. Her kim bu dünyada düğün yemeğinde gösteriş yaparsa Allah’ta ona kıyamet günü gösteriş yapmasına karşılıkta bulunur.” (Tirmîzî, Nikâh,10)
“Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma. Çünkü amaçsız yere saçıp savuranlar ihvane’ş-şeyâtîn/şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.” (İsra Sûresi, 17/26, 27)
“Kadınlar bize galebe çaldı, Ey Ebû Eyyüb!” (Taberani, Mücemü’l-Kebir, 3853)
“Şüphesiz ki kıyamet günü Allah’ın en çok ehemmiyet vereceği emanet, karı koca arasındaki emanettir. Karı ile koca birbiriyle içli dışlı olduktan sonra hanımının sırlarını erkeğin etrafa yayması, o gün en büyük ihanettir.” (Müslim, Nikâh,123-124)
“Yemeğin en şerlisi fakirlerin çağırılmayıp, (sadece) zenginlerin çağırıldığı düğün yemekleridir.” (Müslim, Nikâh, 110)
بارك الله لكما، وبارك عليكما، وجمع بينكما في الخي
“Allah bu evliliğinizi ikiniz içinde bereketli kılsın! Bereketini üzerinizde daim eylesin. Ve ikinizin arasını da hayırlarla birleştirsin!”
“Bir zaman gelecek, kişinin helaki, karısının, çocuklarının, anne ve babasının elinden olacaktır. Kişinin ehli onu fakirlikle ayıplarlar ve gücünün yetmediği şeyleri kendisinden isterler. Adam, bu şekilde tehlikeli işlere girerse dini gider ve kendisi de helak olur.” (Beyhaki, Zühdü’l-Kebir, c. 1, s. 183; Deylemi, Kitabü’l-Firdevsi, c. 5, s. 448)
“Şimdi sen bir çift terliğe razı olarak bu adamla evlendin mi?” Kadın: “Evet” dedi. Efendimiz (sas) onların bu adımlarından razı oldu ve onların evliliklerini onayladı ve onlara dua etti. (İbn Mâce, Nikâh, 17; Tirmizi, Nikâh, 22)
Efendimiz şöyle buyurdu: “En hayırlı nikah/evlilik en kolay olanıdır.” (Ebû Davud, Nikâh, 30, 31)
Düğün kelimesi eski Türkçe’den gelen bir kelimedir. Aslının toykün veya toygün olduğu, sonradan düğün diye değiştiği söylenir. Toykün, büyük bir kalabalıkla yemek yemek, yani yemek töreni anlamına gelir.
Düğünün Arapça karşılığı ise Ferah’tır. فَرَح Ferah: Sevinç, mutluluk ve neşe demektir.
Düğün yemeğine ise velime denir.
Sünnete göre evliliğin en önemli meselesi nikâh, düğünün en önemli meselesi ise velimedir.
İnsanlarımızın en fazla sordukları sorular:
Düğün camide mi olmalı, salonda mı?
Müzik çalınmalı mı, çalınmamalı mı?
Oyun oynanmalı mı, oynanmamalı mı?
Gelinlik giyilmeli mi, giyilmemeli mi?
Gelin arabası süslenmeli mi süslenmemeli mi?
Davetiye basılmalı mı basılmamalı mı?
Düğünde Kur’an okunmalı, konuşma yapılmalı mı, yoksa okunmamalı ve yapılmamalı mı?
Takı merasimi olmalı mı, olmamalı mı?
Kadınlar kendi aralarında başı açık durmalı mı, durmamalı mı?
Fotoğraf çektirmeli mi, çektirmemeli mi?
Sünnet’e uygun bir düğünde neler olmalı?
İhlas olmalı
İlan olmalı
İkram olmalı
İhtiram olmalı
İhsan olmalı
Sünnet’e uygun bir düğünde neler olmamalı?
İhtilat olmamalı
İsraf olmamalı
İfşa olmamalı
İhmal olmamalı
İtidalsizlik olmamalı
İhlas, ne yapılırsa yapılsın; Allah’a adına ve Allah namına yapılmasıdır.
Düğün günü her şey namaz üzerinde şekillenmelidir.
Efendimiz (sas): “Nikâhı ilan edin” buyurmuştur.
“Çağrıldığınız zaman davete icabet ediniz.” (Buhârî, Nikâh, 72)
“Her kim çağrıldığı bir davete icabet etmez ise, gerçekten o, Allah’a ve Rasûlü’ne isyan etmiş olur. Oruçlu olsa bile, icabet eder ve duada bulunur. Eğer oruçlu değilse yer ve dua eder. Eğer (özürsüz) yemez ise günahkâr olur ve cefa etmiş bulunur.” (Müslim, Nikâh, 110; Ebû Davud, Et’ime,1)
“Vallahi siz bana (şu an) insanların en sevimlisisiniz!” (Buhari, Nikâh, 75)
Muhammed b. Hatıb el-Cumahî’nin Efendimiz’den naklettiğine göre Efendimiz şöyle buyurmuştur: “Faslü ma beyne’l-harami ve’l helali ed-duffü ve’s-savtü/Evliliğin helal mi haram mı olduğunu birbirinden ayıran en önemli özellik def çalmak ve sözdür.” (Tirmizi, Nikâh, 72)
Aişe annemiz bu konuda bakın bize nasıl bir hadis aktarıyor. Diyor ki: “Efendimiz (sas) buyurdu ki: “Düğünlerinizi mescid gibi halka açık yerlerde yapın ve düğünlerinizde def çalın.” (İbn Mace, Nikâh, 20)
Es’ad b. Zürare’nin kızı Habibe bint Es’ad ile Sehl b. Huneyf’ın düğünü…
“Aişe! Ne yaptınız gelini yolcu ettiniz mi? Damat evine gönderdiniz mi?”
“Gelinle beraber def çalıp, şarkı söyleyecek cariyeler de gönderdiniz mi?”
“Neden yapmadınız. Ensar’ın ne güzel gazelleri/türküleri vardır, onlarda eğlenceyi pek severler.. Keşke yapsaydınız ve onların çok sevdiği şu şarkıyı söyleseydiniz.”
Size geldik, size geldik.
Size selam Bize selam
Olmasaydı kızıl altınlar
Görünmezdi alınlar
Olmasaydı siyah buğdaylar
Semirmezdi vücudlar…
Keşke böyle şarkıları söyleyecek birini gönderseydiniz.” (Buhari, Nikâh, 63; İbn Mace, Nikâh, 21; Taberani, Mu’cemü’l-Evsat, c.3, s. 315)
Halid b. Zekvan el-Medenî naklediyor, diyor ki bir bayram günüydü. Baktım Medine’de sokaklarda bazıları def çalıp şarkı söylüyorlar…
Rübeyyi bint Muavviz düğününü anlatıyor…
“Aramızda yarın olacakları bilen Allah’ın Peygamber’i var!”
“Böyle söylemeyin. Yarın ne olacağını Allah’tan başka kimse bilemez. Siz biraz önce söylediğiniz şeylere devam edin!” (Buhari, Nikâh, 49; İbn Mace, Nikâh, 21; Tirmizi, Nikâh, 6)
Karaza b. Ka’b ve Ebû Mes’ûd el-Ensarî ‘nin içinde oldukları biri düğün…
“Ya istersen gel yanımızda otur ve söylenenleri dinle, yada kalk git, düğünümüze laf etme. Bize düğünlerimizde eğlenmek için izin verildi.” (Nesai, Nikâh, 80)
İmam Gazali’nin İhyası, diğeri ise Şehabeddin Sühreverdi’nin Avârifu’l-Ma’ârif adlı eseri…
Müzik konusunda genel ilkeler şunlar olmalıdır:
1- Müzik, eğlence, mizah müminin mürüvvetini zedelememelidir ve ancak hayatın küçük bir parçasında yer almalıdır.
2- Yapılan müzik insanları Allah yolundan alıkoymamalı, dini sorumluluk ve görevleri ihmal edecek seviyede olmamalı ve asla ibadet gibi telakki edilmemelidir.
3- Sözleri şeriatımızın ruhuna uygun olmalı, dini değerlerimizi alay konusu etmemeli, kadere dil uzatmamalıdır.
4- Müziğin söz veya icrasında yalan, iftira, zinaya teşvik, sırları ifşa etmek, haramları ve günahları basitleştirmek gibi dinimizce yasaklanan hususlar yer almamalıdır.
5- İnsanlar arasında düşmanlığı, kötü duyguları, nefsani arzuları arttırmamalı, dini ya da dünyevî istifadelerden tamamen uzak bir şekilde faydasız şeylerle meşgul etmemelidir.
Düğünün en önemli Sünneti velimedir.
Hanefiler’de velimenin hükmü Sünneti Müeekkede, diğer bazı mezheblere göre ise vaciptir.
“Hiç değilse bir koç kesde, bizleri düğün yemeğine çağır!”
Davetlilere ihtiram, saygı gösterilmeli, rahat etmeleri için uygun ortamlar hazırlanmalı, misafirler geldiklerine pişman olmamalıdırlar.
Sünnet üzere olan bir düğünde neler olmamalı?
İhtilat olmamalı
Kadın-erkeğin birbirine karışması, mahremiyetin zedelenmesi, hududların/sınırların çiğnenmesidir.
“Düğünde ilk gün verilen yemek gereklidir. İkinci gün verilen yemekler sünnettir, üçüncü gün verilen yemekler ise gösterişten ibarettir. Her kim bu dünyada düğün yemeğinde gösteriş yaparsa Allah’ta ona kıyamet günü gösteriş yapmasına karşılıkta bulunur.” (Tirmîzî, Nikâh,10)
“Bir de akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını ver. Gereksiz yere de saçıp savurma. Çünkü amaçsız yere saçıp savuranlar ihvane’ş-şeyâtîn/şeytanların kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karşı çok nankördür.” (İsra Sûresi, 17/26, 27)
“Kadınlar bize galebe çaldı, Ey Ebû Eyyüb!” (Taberani, Mücemü’l-Kebir, 3853)
“Şüphesiz ki kıyamet günü Allah’ın en çok ehemmiyet vereceği emanet, karı koca arasındaki emanettir. Karı ile koca birbiriyle içli dışlı olduktan sonra hanımının sırlarını erkeğin etrafa yayması, o gün en büyük ihanettir.” (Müslim, Nikâh,123-124)
“Yemeğin en şerlisi fakirlerin çağırılmayıp, (sadece) zenginlerin çağırıldığı düğün yemekleridir.” (Müslim, Nikâh, 110)
بارك الله لكما، وبارك عليكما، وجمع بينكما في الخي
“Allah bu evliliğinizi ikiniz içinde bereketli kılsın! Bereketini üzerinizde daim eylesin. Ve ikinizin arasını da hayırlarla birleştirsin!”
Muhammed Emin Yıldırım
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
Tamamını videodan izlemenizi tavsiye ederim:
8 Aralık 2019 Pazar
Fetva ve takva ile amel
Soru Detayı
Dinimizin emirlerini fetva ve takva boyutlu olarak ele alanlar var. Fetvanın helal dediğine takvanın haram veya caiz değil dediği oluyor. Bu "Allah (c.c)'ın haram dediğine helal, helal dediğine haram demek" gibi bir şey değil mi?
Cevap
Bilindiği üzere dini konularda bir fetva derecesi vardır, bir de takva. Dinin her meselesinde üst üste bu iki basamağı her zaman görmek mümkündür.
Fetva basamağı, dini hayatta çıkılacak ilk mecburi basamaktır. Fetva basamağından aşağıda kalınacak başka basamak yoktur. Fetvanın üstünde ise takva basamağı vardır. Takvayı tercih eden ilave sevabını alır; etmeyen günaha girmez. Ancak fetva öyle değildir. Fetva mecburidir. Çünkü fetvanın altında inilecek başka basamak yoktur. Fetvadan düşen tutunacak yer bulamaz, kuyu dibine düşer.
Burada şunu da ilave etmeliyim ki; insan (ilgi duyabiliyorsa) kendi nefsi için çoğu yerde takvayı tercih etmeli, takva ile amel etmeye gayret göstermelidir. Ama başkaları için fetvayı kafi bulmalı, fetva ile amel edeni muhabbete layık görmeli, hafife almamalıdır ki, arada sevgi azalması söz konusu olmasın.
İlave bilgi için tıklayınız:
Azimet-Ruhsat meselesi ne demektir, izah eder misiniz? Peygamber Efendimiz zamanında mezhepler yoktu, bunlar nereden çıktı?..
7 Aralık 2019 Cumartesi
RAD SÛRESİ 12.- 15. ayetlerin tefsiri
Allah'ın Uluhiyyetinin, Rububiyyetinin Ve Kudretinin Delilleri
12- Korku ve ümide düşürmek için size şimşeği gösteren, yağmurla yüklü bulutları meydana getiren O'dur.
13- O'nu gök gürlemesi hamd ile, melekler de korkularından teşbih ederler. Onlar pek kuvvetli olan Allah hakkında çekişirken, O yıldırımlar gönderir de onlarla dilediğini çarpar.
14- Gerçek davet ve dua ancak O'na yapılandır. O'ndan başka dua ettikleri putlar, onlara hiçbir cevap vermezler. Durumları, suyun ağzına gelmesi için avuçlarını ona açmış bekleyen adama, benzer. Hiçbir zaman suya kavuşamaz. İşte kâfirlerin yalvarışı da böyle, boşunadır.
15- Yerde ve göklerdeki kimseler de, gölgeleri de sabah akşam, ister istemez Allah'a secde ederler.
Açıklaması
Şimşeğe boyun eğdiren Allah Tealâ'dır. Şimşek, zıt kutuplu elektrik yüklü iki bulutun birbirine yaklaşması sebebiyle buluttan yayılan parlak ışıktır. Onu korkutmak için size gösterir. Yolcu olan da, ekin tanelerini harmanda toplayan çiftçi de ondan korkar. Her insan, onun gözü kamaştıran çakışından veya her önüne çıkanı katıp götüren sellere sebep olmasından çekinir. Yine onu Allah, ümitlendirmek için size gösterir. Ekinlerini, ağaçlarını sulamak için yağmura ihtiyacı olanlar, havanın topraktan, kumdan, dumandan ya da mikroplardan temizlenmesi için yağmuru bekleyenler onu ümitle gözlerler. Genel olarak insanlar iki kısımdır: Birinci gurup, kendisine göre hayır saydığı şeylerle sevinir ve ümitlenir. İkinci gurup ise, başına gelen ve kötü, zararlı saydığı şeyler sebebiyle kötümser, bezgin ve asık suratlıdır.
Su dolu, yağmur yüklü bulutları meydana getiren Allah Tealâ'dır. Bu bulutlar, suyunun çokluğu sebebiyle ağır ve yere yakındır.
Mücâhid şöyle der: "Su yüklü, bulutlardır."
Gök gürlemesi, sözle değil, aksine lisân-ı hâl ile Yaradanı ortaktan ve acizlikten tenzih eder, O'na boyun eğdiğini ilân ederek, kudreti ve hikmeti karşısında O'na mutî' olduğunu bildirir. Yine Allah Tealâ şöyle buyurmuştur: "O'nu hamd ile teşbih etmeyen hiçbir şey yoktur. Fakat siz onların teşbihlerini anlamazsınız" (İsra, 17/44).
Melekler de Allah'dan korktuklarından ve O'nu yücelttiklerinden, Rablerine teşbih eder ve O'nu eş ve çocuktan münezzeh kılarlar.
Allah, azab etmek için yıldırımlar gönderir ve bunlarla dilediklerini cezalandırır. Bu sebepten âhir zamanda yıldırımlar çoğalacaktır.
Ahmed b. Hanbel, Ebû Saîd el-Hudrî (r.a.)'den Rasulullah (s.a.)'ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kıyamet yaklaşınca yıldırımlar çoğalır. Öyle ki kişi bir kavme gelir ve 'Güneş doğmadan önce kimleri yıldırım çarptı' der. Onlar da 'Falanca, falanca, falanca yıldırımla helak oldu' derler."
Gök gürlemesi ve şimşeğin her ikisi de ya hayır müjdecisidir ya da kötülükle korkuturlar. Bu sebepten Rasulullah (s.a.) gök gürültüsü duyulduğunda veya şimşek görüldüğünde dua etmemizi emretmiştir.
Buharî Ahmed b. Hanbel, Sâlim'den babası tarikiyle Rasulullah (s.a.)'ın gök gürlemesi ve yıldırımları işittiği zaman şöyle dua ettiğini rivayet ederler: "Ey Allah'ım! Gazabınla bizi öldürme, azabınla bizi yok etme. Bundan önce kötülüğü bizden defet"
Şimşek ve gök gürlemesi esnasında şöyle denilmesi sünnettir: "Korku ve ümide düşürmek için size şimşeği gösteren, yağmurla yüklü bulutları getiren O'dur. O'na gök gürlemesi hamd ile, melekler de korkularından teşbih ederler."
îmam Malik Muvatta'ında, Abdullah b. Zübeyr (r.a.)'dan gök gürlemesini duyduğu zaman konuşmayı bırakıp ve şöyle dua ettiğini rivayet eder: "Gök gürültüsünün hamd ile meleklerin korku ile teşbih ettikleri Yüce Allah, noksan sıfatlardan uzaktır."
Ahmed b. Hanbel, Ebû Hüreyre (r.) den, rivayet ediyor; O gök gürültüsünü işittiği zaman şöyle dua ederdi: "Gök gürültüsünün hamd ile teşbih ettiği Yüce Allah, noksan sıfatlardan uzaktır."
Enes (r.a.), Rasulullah (s.a.)'ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Yıldırım, Allah Tealâ'yı zikreden kimseyi çarpmaz."
Ebû Hüreyre (r.a.)'den rivayet edildiğine göre Rasulullah (s.a.), gök gürültüsünü işittiğinde şöyle dua ederdi: "Gök gürültüsünün hamd ile ve meleklerin korku ile teşbih ettikleri Yüce Allah, noksan sıfatlardan uzaktır. O'nun her şeye gücü yeter." Ebû Hüreyre (r.a.) şöyle derdi: "Kim bu duayı okur da onu yıldırım çarparsa, diyeti bana aittir."
Allah'ın kudretini ve ilâh olduğunu gösteren bunca delile rağmen kâfirler, mücadele edip, Allah Tealâ'nın azameti ve O'ndan başka ilâhın olmadığı konusunda şüpheye düşerler. Mücâhid şöyle der: "Bir Yahudi, Rasulullah (s.a.) ile tartışarak ona Allah Tealâ'nın hangi şeyden olduğunu sordu."
Allah Tealâ, pek kuvvetli ve anında yakalayandır. Mumahale düşmana çok hileli davranmak demektir. Allah Tealâ, onlar farkına varmadan şiddetli azabı indirmek için ustaca tasarrufta bulunur. Temahhale"Hile yapmaya çalıştı, gayret etti" manasına kullanılır.
O, üstünüzden ve altınızdan size azâbetmeye kadirdir. "Hilelerinin sonunun nasıl olduğuna bir bak! Biz onları ve milletlerini, hepsini yerle bir ettik" (Nemi, 27/51). "Allah, kasabaların zalim halkını yakalayınca, böyle yakalar. Yakalaması da şiddetli ve elimdir." (Hud, 11/102).
Bu ayette Rasulullah (s.a.) teselli edilmiştir. Zira kâfirler, sadece Onun peygamberliğini inkâr etmekle kalmamışlar, bilâkis daha da ileri giderek Allah'ın ulûhiyyetini de inkâr etmişlerdir.
Doğru davet, dua ve yakarış, ilâh edinilen putlara, totemlere, meleklere ya da insanlara değil sadece Allah Tealâ'ya mahsustur.
İbn Abbâs (r.a.), Katâde ve diğer alimler şöyle der: Ayette geçen "Davetü'l-Hakk", Lâ ilahe illallah kelime-i tevhididir. Yani, 'Mahlûkâtın bir kabul etmesi ve ihlâslı ibadet etmesi gereken tek varlık Allah'dır' demektir."
Keşşaf da bu ayetle ilgili iki vecih zikredilmiştir. Birincisi: "Davet", batılın zıddı olan Hakk'a muzâf kılınmıştır. Yani "îslâm daveti, İslâm'a mahsus hak davasıdır" demektir. İkincisi: "Davet" "Allah Tealâ" demek olan Hakk'a muzâf kılınmıştır. Manası "Dua, ancak işiten ve kabul eden, hak olan Allah'adır" şeklindedir. [6]
Bu ve bundan önceki ayetler, Rasulullah (s.a.) ile onları tehdit ettiği ceza hususunda mücadele ettiklerinden dolayı kâfirleri korkutmaktadır. Ebû Hayyân, "Gerçek dua ve ibadet ancak O'nadır" kavli hakkında şöyle der: "Görünen o ki ayetteki bu izafet, mevsufun sıfata izafeti kabîlindendir. 'Ahiret yurdu' kavli de böyledir. Takdiri şöyledir: 'Gerçek ve hak davet, başkalarına değil, sadece Allah'a mahsustur. Çünkü Allah'dan başkasına yapılan davet batıldır'. Mana şöyledir: 'Gerçek davet, sadece Allah Tealâ'ya yapılan davettir'. Bu ayet, kâfirlerin Allah ile beraber ilâhlar ihdas etmelerini reddetmektedir. Kim Allah'a dua ederse bu yaptığı dua haktır. Onlar yüzünden Allah hakkında mücadele ettikleri putlarına dua etmeleri ise bunun aksidir. Zira bu dua batıl olup, hiçbir yarar sağlamaz. Bu sebepten Allah, "O'ndan başka dua ettikleri putlar..." diye buyurmuştur.[7]
Allah'dan başka, putlara ve asılsız mâbudlara dua edenlerin -ki onlar müşriklerdir- isteklerini, bunlar kesinlikle karşılamaz, onların dualarını kabul etmez, yakarışlarını duymaz ve onlara fayda temin edemeyip zararı da onlardan uzaklaştıramazlar. Bunların durumu, susuz olduğu halde ağzına gelmesi için uzaktan kendisine avuçlarını açmış bekleyen bir kimseye, suyun karşılık vermesine benzer. Su, cansız varlık olup duayı anlayamaz, sese karşılık veremez ve onu hissedemez. Bu teşbihin ne kadar canlı ve gerçekçi olduğuna ve Allah'a dua eden kimsenin açtığı gibi avuçların açıldığına dikkat edilmelidir.
Bu, Allah'ın kendisinden başkalarına ibadet edenlerin, onların dualarına karşılık vermelerinden ümitsizliğe düşmeleri için vermiş olduğu bir misaldir. Maksat akıllarını ve hislerini harekete geçirmektir. Araplar, erişemeyeceği bir şey için gayret gösterip çabalayan kimseye, suyu avuçla alan kişiyi misal vermiştir. Şair şöyle der:
"Onunla aramızda olan aşk yüzünden suyu açık bir avuçla alan kimseye benzedim.
İşte kâfirlerin putlara ibadeti de böyle, ziyandır, kayıptır ve boşunadır. Zira onların hem putlara yaptıkları dualar karşılıksızdır hem de Allah, bunların dualarını kabul etmez.
Bundan sonra Allah Tealâ, kudretinin, azametinin ve kuvvetinin mükemmelliğini açıklayarak şöyle buyurmuştur: "Her şey Allah'a boyun eğip itaat eder. Müminler ve melekler, hem sıkıntıda hem rahatlıkta isteyerek boyun eğerken kâfirler sıkıntı anında istemeyerek itaat ederler. Aslında insan, hayvan, nebat ve cansız varlıklar, bütün mahlûkat kendilerini yaratan ve meydana getiren Yaratana boyun eğip, itaat ederler. Aynı şekilde adı geçen bütün bu varlıklardan gölgesi olanların gölgeleri de güneş doğuncaya kadar sabahın erken saatlerinde ve gündüzün sonunda Allah'a secde eder ve boyun eğerler." Gölgenin uzaması ve çekilmesi bu vakitlerde meydana geldiği veya Arapların kullanageldikleri gibi devam ifade etmek için bu iki vakit özellikle zikredilmiştir. Allah'a secde edilmesi, O'nun Rab olduğuna delâlet eder. Allah Tealâ'dan başkası ibadet edilmeye lâyık değildir. [8]
6 Aralık 2019 Cuma
HUD SÛRESİ 120.- 123. ayetlerin tefsiri
Peygamberlerin Kıssalarından Elde Edilecek Ameli Faydalar, İbadet Ve Allah'a Tevekkül Etmenin Emredilmesi
120- (Ey Muhammed!) Peygamberlerin haberlerinden sana anlattığımız her Şeyle (senin) kalbini pekiştiririz. Bu haberlerde sana hak, müminlere ise bir öğüt ve hatırlatma gelmiştir.
121- İman etmeyenlere şöyle de: "Olduğunuz yerde devam edin. Biz de (böylece) devam edeceğiz."
122-"Bekleyin, biz de bekleyeceğiz."
123- Göklerin ve yerin gaybını bilmek Allah'a aittir- Bütün ^ler (sonunda> O'na döner. O halde sadece Ona kulluk et. O'na güven. Rabbin (hiçbir zaman) yaptıklarınızdan gafil değildir.
Açıklaması
Senden önceki Rasullerin kavimleriyle yaptığı mücadele haberlerinden her haberi sana şu iki faide ile anlatıyoruz:
Birincisi: "Senin kalbini pekiştiriyoruz." Kalbini, risaleti eda etmesi, eziyetlere tahammül ve sabır göstermesi için takviye ediyoruz. Çünkü senden önceki peygamberler kavimleriyle mücadele ederlerken çok eziyetlere katlandılar, onların yalanlamalarına karşı sabrettiler. Allah da onlara yardım etti. Düşmanları olan kâfirleri rezil-rüsvay etti. Geçmiş peygamber kardeşlerinden senin için örnek vardır.
İkincisi: "Bu haberlerde sana işin hakikati, müminlere ise bir öğüt ve hatırlatma gelmiştir." Yani geçmiş peygamberlerin kıssalarını ihtiva eden bu surelerde yahut bu haberlerde ve bu ayetlerde gerçek olan, doğru olan, yakin olan nedir, sana açıkça beyan edilmiştir: Bu da Allah'ın birliği ve sadece kendisine kulluk edilmesi, öldükten sonra dirilmenin ispat edilmesi, takvanın ve güzel ahlâkın faziletidir.
Bu haberlerde kâfirleri ürkütecek ders ve ibretler, müminlere öğüt olacak nasihatlar vardır. Bu surede özellikle zikri bildirdi. Çünkü burada peygamberlerin, cennet ve cehennemin haberleri yer almaktadır.
Hak, tevhide, adalete ve peygamberliğe delâlet eden açık burhanlardır.
Mev'ıza (öğüt) dünyaya ve dünyadaki bedbahtlığa tamamen dayanmaktan, dünyayı ahirete ve ahiret saadetine tercih etmekten uzaklaştırmak için söylenen sözler.
Zikrâ (hatırlatma) ise devamlı kalacak salih amellere irşad etmektir. Bu uyarı, korkutma ve teşvikten sonra Allah Rasulüne şu emri verdi: (Ey Rasulüm!) Rabbinden sana gelene iman etmeyen kâfirlere tehdit ederek şöyle söyle: Bu yolunuzda, metodunuzda ve halinizde devam edin. Benim hakkımda gücünüzün yettiği her şeyi yapın. Nitekim Hz. Şuayb (a.s.) da kavmine böyle demişti. Biz de aynı yolumuzda ve metodumuzda gücümüzün yettiği kadar hayra davet yolunda gayret edeceğiz. Bizimle birlikte ya ölüm veya düşündüğünüz başka bir şekilde bizim sonumuzu bekleyin. Biz de sizin akıbetinizi, sizin emsalinize inen azabın ya Allah tarafından ya da müminlerin eliyle gelmesini bekleyeceğiz.
İbni Abbas (r.a.) diyor ki: Siz helak olmayı bekleyin. Biz de size gelecek azabı bekliyoruz.
"Olduğunuz yerde devam edin" tehdidi aynen Cenab-ı Hakkın İblise söylediği "Onlardan gücünün yettiklerini vesvesenle bana karşı tahrik edip yoldan çıkar..." (İsra, 17/64) ve "Artık kim isterse iman etsin, kim de isterse küfretsin." (Kehf, 18/29) ayeti gibidir.
Peygamberimizin sav işinin sonunu temenni etmek hususunu da Cenab-ı Hak müşriklerden nakletti: 'Yoksa onlar senin için "O bir şairdir. Onun zamanın felâketine uğramasını bekliyoruz" mu diyorlar?" (Tur, 52/30).
İki grubun da akıbetini beklemesinin bir benzeri de şu ayette yer almaktadır: "... Yakında o yurdun akıbetinin kimin olacağını gayet iyi bileceksiniz. Şüphesiz ki zalimler, kurtuluşa ermezler." (En'am, 6/135).
Sonra da Cenab-ı Hak bu sureyi bütün hayır isteklerini toparlayan yüce ve toparlayıcı bir netice ile bitirdi. Cenab-ı Hak şöyle Duyuruyordu:
Yüce Allah geçmişte, şu anda ve gelecekte göklerin ve yerin görünmeyen sırlarını en iyi bilendir. O'nun ilmi küllî ve cüzî, yok olanlara ve var olanlara, şu anda bulunanlara ve bulunmayanlara her şeye nüfuz eder. Hepsinin dönüşü, bütün mahlûkatın ve kâinatın sonu O'nadır. Çünkü o hepsinin kaynağıdır, hepsinin başlangıç noktasıdır. O'nun kudreti büyük, iradesi tesirlidir, kullarını kahredicidir. Herkesi hesap gününde küçük-büyük ameliyle hesaba çekecektir.
Allah bütün bu zikredilen sıfatlarla muttasıf olduğuna göre o halde sen ve seninle beraber olan müminler sadece Ona kulluk edin. Her işinde O'na hakkıyla tevekkül et, gücünün yettiği ve yetmediği hususlarda O'na tam manasıyla güven. Kim O'na tevekkül ederse O ona yeter. Rabbin yaptıklarınızdan gafil değildir. Yani yalanlayanların ve tasdik edenlerin hiçbir şey yaptığı, şu andaki durumları, ağızlarından çıkan sözleri Ona gizli değildir. O onlara dünya ve ahirette bu amellerinin karşılığını verecektir. Sana ve cemaatine her iki dünyada yardım edecektir. Sen onlara hiç aldırış etme.
İmam Ahmed, Tirmizî ve İbni Mace Peygamberimiz (s.a.)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmektedirler: "Akıllı kimse nefsini bilen, ölümden sonrası için amel işleyendir. Aciz kimse nefsinin arzularına tabi kılan, Allah'tan birtakım temennilerde bulunan kimsedir." [36]
[36] Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 6/424-426.
5 Aralık 2019 Perşembe
Hayızlı Kadının Bayramlara Ve Toplu Dualara Katılıp Namazgahlardan Uzak Durması
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdülillahi Rabb'il âlemin. Ve sallallahu ve selleme ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmaîn.
"Fethu'l-Bari" (Sahih-i Buhari Şerhi)
6. BÖLÜM HAYIZ
23. Hayızlı Kadının Bayramlara Ve Toplu Dualara Katılıp Namazgahlardan Uzak Durması
324- Hafsa (bintu Sîrin'den) şöyle nakledilmiştir: "Biz genç kızlarımıza, bayramlara katılmak için evden çıkmalarına izin vermezdik. Bir gün bir kadın geldi ve Kasr-ı Benî Halefe [Basra yakınlarında bir yerin adı. bk.Kirmani,III,196.(H.Aldemir)] yerleşti. Kocası Hz. Peygamberle Sallallahü Aleyhi ve Sellem birlikte on iki gazveye katılmış bacısından bahsetti: "Kız kardeşim, altı savaşta kocasının yanında [Hadisin bu bölümünü "Hz.Peygamber'le birlikte" şeklinde çevirmek de mümkündür. Kirmani,III,196.Ancak biz yukarıdaki çevirinin daha uygun olduğu kanaatindeyiz. (H.Aldemir)] yer aldı. (Bize savaştaki vazifeleri hakkında) "Yaralıları tedavi eder, hastalarla ilgilenirdik" dedi."
Kız kardeşim Hz. Peygamber'e Sallallahü Aleyhi ve Sellem Cilbâbı olmadığı için (topluca iştirak edilen bayramlar gibi hayrın bolca işlendiği günlerde) dışarı çıkamayan kadınlara günah olur mu?' diye sordu. Allah Resulü Sallallahü Aleyhi ve Sellem : Böylesi durumlarda arkadaşı, ona kendi cilbabını versin. O da, bu sayede hayrın bulunduğu meclislere katılsın ve Müslümanların topluca dua ettiği ortamlarda bulunsun' şeklinde cevap verdi.
Ümmü Atıyye (Basra'ya) [bk.Kirmani,III,197.(H.Aldemir)] geldiği zaman ona "Bu sözü Hz. Peygamber'den Sallallahü Aleyhi ve Sellem duydun mu?" diye sordum. O da 'Babam ona feda olsun ki, evet. (Ümmü Atıyye Hz. Peygamber'den Sallallahü Aleyhi ve Sellem bahsederken mutlaka 'babam ona feda olsun ki' derdi.) Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem şöyle dediğini de işittim: "Genç kızlar ve perde arkasında bulunan kızlar (veya perde arkasında bulunan genç kızlar) ile hayızlı kadınlar dışarı çıkıp hayrın bulunduğu meclislere katılsınlar ve Müslümanların dualarına iştirak etsinler. Yalnız hayızlı kadınlar namazgahtan uzak dursunlar."
Hafsa, "hayızlı kadınlar da dışarı çıkıp bu meclislere katılır mı?" diye sorunca, Ümmü Atıyye "Onlar Arafat'a çıkıp, şuraya buraya gitmiyorlar mı?" demiştir.[Hadisin geçtiği diğer yerler: 351,974,980,981,1652]
6. BÖLÜM HAYIZ
23. Hayızlı Kadının Bayramlara Ve Toplu Dualara Katılıp Namazgahlardan Uzak Durması
324- Hafsa (bintu Sîrin'den) şöyle nakledilmiştir: "Biz genç kızlarımıza, bayramlara katılmak için evden çıkmalarına izin vermezdik. Bir gün bir kadın geldi ve Kasr-ı Benî Halefe [Basra yakınlarında bir yerin adı. bk.Kirmani,III,196.(H.Aldemir)] yerleşti. Kocası Hz. Peygamberle Sallallahü Aleyhi ve Sellem birlikte on iki gazveye katılmış bacısından bahsetti: "Kız kardeşim, altı savaşta kocasının yanında [Hadisin bu bölümünü "Hz.Peygamber'le birlikte" şeklinde çevirmek de mümkündür. Kirmani,III,196.Ancak biz yukarıdaki çevirinin daha uygun olduğu kanaatindeyiz. (H.Aldemir)] yer aldı. (Bize savaştaki vazifeleri hakkında) "Yaralıları tedavi eder, hastalarla ilgilenirdik" dedi."
Kız kardeşim Hz. Peygamber'e Sallallahü Aleyhi ve Sellem Cilbâbı olmadığı için (topluca iştirak edilen bayramlar gibi hayrın bolca işlendiği günlerde) dışarı çıkamayan kadınlara günah olur mu?' diye sordu. Allah Resulü Sallallahü Aleyhi ve Sellem : Böylesi durumlarda arkadaşı, ona kendi cilbabını versin. O da, bu sayede hayrın bulunduğu meclislere katılsın ve Müslümanların topluca dua ettiği ortamlarda bulunsun' şeklinde cevap verdi.
Ümmü Atıyye (Basra'ya) [bk.Kirmani,III,197.(H.Aldemir)] geldiği zaman ona "Bu sözü Hz. Peygamber'den Sallallahü Aleyhi ve Sellem duydun mu?" diye sordum. O da 'Babam ona feda olsun ki, evet. (Ümmü Atıyye Hz. Peygamber'den Sallallahü Aleyhi ve Sellem bahsederken mutlaka 'babam ona feda olsun ki' derdi.) Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem şöyle dediğini de işittim: "Genç kızlar ve perde arkasında bulunan kızlar (veya perde arkasında bulunan genç kızlar) ile hayızlı kadınlar dışarı çıkıp hayrın bulunduğu meclislere katılsınlar ve Müslümanların dualarına iştirak etsinler. Yalnız hayızlı kadınlar namazgahtan uzak dursunlar."
Hafsa, "hayızlı kadınlar da dışarı çıkıp bu meclislere katılır mı?" diye sorunca, Ümmü Atıyye "Onlar Arafat'a çıkıp, şuraya buraya gitmiyorlar mı?" demiştir.[Hadisin geçtiği diğer yerler: 351,974,980,981,1652]
Açıklama
Bu hadisten Hafsa'nın bulunduğu dönemde yaşayan insanların asrı saadetten sonra meydana gelen ahlâkî sapma yüzünden, genç kızların dışarı çıkmasına izin vermedikleri anlaşılır. Oysa sahabe böyle bir çözümü uygun görmemiştir. Hatta hadiste bahsi geçen kadın sahâbî, Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem dönemindeki hükmün aynen geçerli olduğu kanaatindedir.
Bu hadisten Hafsa'nın bulunduğu dönemde yaşayan insanların asrı saadetten sonra meydana gelen ahlâkî sapma yüzünden, genç kızların dışarı çıkmasına izin vermedikleri anlaşılır. Oysa sahabe böyle bir çözümü uygun görmemiştir. Hatta hadiste bahsi geçen kadın sahâbî, Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem dönemindeki hükmün aynen geçerli olduğu kanaatindedir.
(perde arkasında bulunan kızlar) evin bir bölümüne konulan ve arkasında evlenmemiş kızların oturduğu bir tür perdeye denir.
(Yalnız hayızlı kadınlar namazgahtan uzak dursunlar.) Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem bu emri, çoğunluk tarafından hayızlı kadının namazgahlardan uzak durmasının müstehap olduğu şeklinde anlaşılmıştır. Çünkü namazgahlar, cami olmadığı için hayızlı kadınların buralara gitmesi yasaklanmamıştır. Ibnu'l-Müneyyir şöyle demiştir: "Kadınların namazgahlardan uzak durmalarındaki hikmet şu şekilde açıklanabilir: Kadınların namaz kılmadıkları halde namazgahlarda bulunmaları, tavır olarak bir bakıma küçümseme anlamına gelir. Bundan dolayı hayızlı kadınların namazgahlardan uzak durması müstehap olmuştur."
(şuraya buraya) Bu ifade ile, Müzdelife, Minâ gibi yerler kasdedilmiştir.
Bu hadise göre, hayızlı kadınlar, Allah'ı anmayı bırakmazlar, camiler dışında ilim ve zikir meclislerine katılabilirler. Yine bu hadisten anlaşıldığına göre, cilbabsız olarak kadınların dışarı çıkması yasaktır.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
(Yalnız hayızlı kadınlar namazgahtan uzak dursunlar.) Hz. Peygamberin Sallallahü Aleyhi ve Sellem bu emri, çoğunluk tarafından hayızlı kadının namazgahlardan uzak durmasının müstehap olduğu şeklinde anlaşılmıştır. Çünkü namazgahlar, cami olmadığı için hayızlı kadınların buralara gitmesi yasaklanmamıştır. Ibnu'l-Müneyyir şöyle demiştir: "Kadınların namazgahlardan uzak durmalarındaki hikmet şu şekilde açıklanabilir: Kadınların namaz kılmadıkları halde namazgahlarda bulunmaları, tavır olarak bir bakıma küçümseme anlamına gelir. Bundan dolayı hayızlı kadınların namazgahlardan uzak durması müstehap olmuştur."
(şuraya buraya) Bu ifade ile, Müzdelife, Minâ gibi yerler kasdedilmiştir.
Bu hadise göre, hayızlı kadınlar, Allah'ı anmayı bırakmazlar, camiler dışında ilim ve zikir meclislerine katılabilirler. Yine bu hadisten anlaşıldığına göre, cilbabsız olarak kadınların dışarı çıkması yasaktır.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
4 Aralık 2019 Çarşamba
Hayızlı Kadın Namazlarını Kaza Etmez
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdülillahi Rabb'il âlemin. Ve sallallahu ve selleme ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmaîn.
"Fethu'l-Bari" (Sahih-i Buhari Şerhi)
6. BÖLÜM HAYIZ
20. Hayızlı Kadın Namazlarını Kaza Etmez
Câbir ve Ebu Saîd radıyallahu anhum Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem hayızlı kadın için) Namazı bırakır" dediğini nakletmiştir.
321- Muâza'dan şöyle nakledilmiştir: "Bir kadın Hz. Âişe'ye radıyallahu anha, 'Hayızdan çıkınca namazımızı kaza edelim mi?' diye sordu. Bunun üzerine Hz. Âişe radıyallahu anha şöyle cevap verdi: 'Yoksa sen, Harûriye fırkasından mısın? Biz Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi ve Sellem varken hayız olurduk. O, bize böyle bir şey emretmedi.' Ya da Hz. Âişe radıyallahu anha ( son cümle yerine) 'biz kaza etmezdik' demiştir."
Açıklama
(kaza edelim mi?) Bu soruyu soran, temizlik döneminde kılınan namazların kadın için yeterli olup olmadığını, âdet günlerinde geçen namazların kaza edilip edilmeyeceğini öğrenmek İçin sormuştur.
"Harûriye" Kufe'ye iki mil uzaklıkta bulunan bir köy olan Harûrâ'ya mensup olanlara Harûrî denir. Ayrıca Haricilerin inanç ilkelerine sahip olanlara da Harûrî adı verilir. Çünkü Hz. Ali'ye radıyallahu anh karşı ayaklanan ilk haricî grup bu köyde isyan çıkarmıştır. Bundan böyle Haricîlerin bu köye nispet edilmesi meşhur olmuştur. Bu mezhebin pek çok fırkası vardır. Ancak aralarında ittifak ettikleri bir takım esaslar vardır. Bunların başında, Kur'an'ın delalet ettiği her şeyi kabul edip her ne surette olursa olsun hadislerde geçen ilave bilgileri reddetmek gelir. Bundan dolayı Hz. Aişe radıyallahu anha kadına[Metinde kadına yerine Muaza geçmektedir.Ancak bu yanlıştır.(H.Aldemir] istifhâm-ı inkârı ile cevap vermiştir. İmam Müslim'in Muâza'dan Asım kanalıyla tahriç ettiği rivayette şu ilaveler vardır: "Kadın 'hayır, sadece soruyorum (yani sırf öğrenmek için soruyorum, muhalefet edip karşı gelmek için değil. dedi." Bunun üzerine Hz. Âişe radıyallahu anha, kadının durumundan konuyla ilgili delili öğrenmek istediğini anlamış ve buna göre cevap vermiştir. Dolayısıyla hükmün gerekçesini belirtmemiştir.
Alimler, hayızlı kadının namazı kaza etmeyip orucu kaza etmesinin bu iki ibadet arasındaki bir takım farklara dayandığını söylemişlerdir. Mesela, oruç yılda bir defa tutulurken, namaz günde beş kez tekrarlanır. Bu durum, hayız döneminde kılınmayan namazların kazasında zorluğa neden olur. İşte bundan dolayı kadınların, âdet döneminde kılamadığı namazları kaza etmesine gerek yoktur. Bazılarına göre ise, hayızlı kadın oruç tutma emrine muhatapken namaz kılma emrine hiç muhatap olmamıştır. Bu da bir başka farkı oluşturur.
İbn Dakîk el-iyd şöyle demiştir: "Hz. Âişe radıyallahu anha, hayızlı kadının namazını kılmakla yükümlü olmadığına delil getirirken, kendisinin namazı kaza etmekle emrolunmadığını belirtmekle yetinmiştir. Böyle davranması şu iki ihtimalden kaynaklanabilir:
a) Hz. Âişe radıyallahu anha, hayızlı kadının namaz kılamayacağından, namazlarını kaza edemeyeceği sonucunu çıkarmış ve bu çıkarımına göre amel etmiştir. Oruçta olduğu gibi kazayı emreden aksi bir hükmün sabit olmasını beklemiştir. (Ancak söz konusu aksi hüküm gelmeyince, çıkarımına göre amel etmeye devam etmiştir.)
b) Hayızlı kadının adet döneminde kılamadığı namazları kaza etmesi gerektiğine dair hükmün açıklanması gerekiyordu. Çünkü Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem hanımları, onun yanında zaman zaman hayız oluyorlardı. Allah Re-sûlü'nün Sallallahü Aleyhi ve Sellem namazların kaza edileceğini açıklamaması söz konusu kazanın farz olmadığını gösterir. Üstelik, hayızlı kadının namazları kaza edip etmemesi meselesi orucun kazasının emredildiği döneme rastlıyordu. Bu da, kazanın farz olması durumunda açıklanacağını gösterir. Kanaatimce doğru olan ihtimal de budur."
(Bize böyle bir şey emretmedi, ya da Hz. Âişe radıyallahu anha (son cümle yerine) "biz kaza etmezdik demiştir.") İsmâilî nüshasında bir başka yoldan "biz namazları kaza etmezdik, zaten bununla da emrolunmadık" ifadesi yer alır. Biz namazları kaza etmezdik, ifadesini delil olarak kullanmak bununla emrolunmadık ifadesinden daha açıktır. Çünkü, kazanın emredilmemesi, farz olmadığına delil olarak kullanılınca tartışmaya açık hale gelir. Zira kazanın farz olduğunu gösteren genel delil İle yetinme ihtimali söz konusu olabilir.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
Tüm hata ettiklerim nefsimden, isabet ettiklerim Allah-u Teala’dandır.
"Fethu'l-Bari" (Sahih-i Buhari Şerhi)
6. BÖLÜM HAYIZ
20. Hayızlı Kadın Namazlarını Kaza Etmez
Câbir ve Ebu Saîd radıyallahu anhum Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem hayızlı kadın için) Namazı bırakır" dediğini nakletmiştir.
321- Muâza'dan şöyle nakledilmiştir: "Bir kadın Hz. Âişe'ye radıyallahu anha, 'Hayızdan çıkınca namazımızı kaza edelim mi?' diye sordu. Bunun üzerine Hz. Âişe radıyallahu anha şöyle cevap verdi: 'Yoksa sen, Harûriye fırkasından mısın? Biz Hz. Peygamber Sallallahü Aleyhi ve Sellem varken hayız olurduk. O, bize böyle bir şey emretmedi.' Ya da Hz. Âişe radıyallahu anha ( son cümle yerine) 'biz kaza etmezdik' demiştir."
Açıklama
(kaza edelim mi?) Bu soruyu soran, temizlik döneminde kılınan namazların kadın için yeterli olup olmadığını, âdet günlerinde geçen namazların kaza edilip edilmeyeceğini öğrenmek İçin sormuştur.
"Harûriye" Kufe'ye iki mil uzaklıkta bulunan bir köy olan Harûrâ'ya mensup olanlara Harûrî denir. Ayrıca Haricilerin inanç ilkelerine sahip olanlara da Harûrî adı verilir. Çünkü Hz. Ali'ye radıyallahu anh karşı ayaklanan ilk haricî grup bu köyde isyan çıkarmıştır. Bundan böyle Haricîlerin bu köye nispet edilmesi meşhur olmuştur. Bu mezhebin pek çok fırkası vardır. Ancak aralarında ittifak ettikleri bir takım esaslar vardır. Bunların başında, Kur'an'ın delalet ettiği her şeyi kabul edip her ne surette olursa olsun hadislerde geçen ilave bilgileri reddetmek gelir. Bundan dolayı Hz. Aişe radıyallahu anha kadına[Metinde kadına yerine Muaza geçmektedir.Ancak bu yanlıştır.(H.Aldemir] istifhâm-ı inkârı ile cevap vermiştir. İmam Müslim'in Muâza'dan Asım kanalıyla tahriç ettiği rivayette şu ilaveler vardır: "Kadın 'hayır, sadece soruyorum (yani sırf öğrenmek için soruyorum, muhalefet edip karşı gelmek için değil. dedi." Bunun üzerine Hz. Âişe radıyallahu anha, kadının durumundan konuyla ilgili delili öğrenmek istediğini anlamış ve buna göre cevap vermiştir. Dolayısıyla hükmün gerekçesini belirtmemiştir.
Alimler, hayızlı kadının namazı kaza etmeyip orucu kaza etmesinin bu iki ibadet arasındaki bir takım farklara dayandığını söylemişlerdir. Mesela, oruç yılda bir defa tutulurken, namaz günde beş kez tekrarlanır. Bu durum, hayız döneminde kılınmayan namazların kazasında zorluğa neden olur. İşte bundan dolayı kadınların, âdet döneminde kılamadığı namazları kaza etmesine gerek yoktur. Bazılarına göre ise, hayızlı kadın oruç tutma emrine muhatapken namaz kılma emrine hiç muhatap olmamıştır. Bu da bir başka farkı oluşturur.
İbn Dakîk el-iyd şöyle demiştir: "Hz. Âişe radıyallahu anha, hayızlı kadının namazını kılmakla yükümlü olmadığına delil getirirken, kendisinin namazı kaza etmekle emrolunmadığını belirtmekle yetinmiştir. Böyle davranması şu iki ihtimalden kaynaklanabilir:
a) Hz. Âişe radıyallahu anha, hayızlı kadının namaz kılamayacağından, namazlarını kaza edemeyeceği sonucunu çıkarmış ve bu çıkarımına göre amel etmiştir. Oruçta olduğu gibi kazayı emreden aksi bir hükmün sabit olmasını beklemiştir. (Ancak söz konusu aksi hüküm gelmeyince, çıkarımına göre amel etmeye devam etmiştir.)
b) Hayızlı kadının adet döneminde kılamadığı namazları kaza etmesi gerektiğine dair hükmün açıklanması gerekiyordu. Çünkü Hz. Peygamber'in Sallallahü Aleyhi ve Sellem hanımları, onun yanında zaman zaman hayız oluyorlardı. Allah Re-sûlü'nün Sallallahü Aleyhi ve Sellem namazların kaza edileceğini açıklamaması söz konusu kazanın farz olmadığını gösterir. Üstelik, hayızlı kadının namazları kaza edip etmemesi meselesi orucun kazasının emredildiği döneme rastlıyordu. Bu da, kazanın farz olması durumunda açıklanacağını gösterir. Kanaatimce doğru olan ihtimal de budur."
(Bize böyle bir şey emretmedi, ya da Hz. Âişe radıyallahu anha (son cümle yerine) "biz kaza etmezdik demiştir.") İsmâilî nüshasında bir başka yoldan "biz namazları kaza etmezdik, zaten bununla da emrolunmadık" ifadesi yer alır. Biz namazları kaza etmezdik, ifadesini delil olarak kullanmak bununla emrolunmadık ifadesinden daha açıktır. Çünkü, kazanın emredilmemesi, farz olmadığına delil olarak kullanılınca tartışmaya açık hale gelir. Zira kazanın farz olduğunu gösteren genel delil İle yetinme ihtimali söz konusu olabilir.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
Tüm hata ettiklerim nefsimden, isabet ettiklerim Allah-u Teala’dandır.
EN DOĞRUSUNU ALLAH azze ve celle BİLİR
3 Aralık 2019 Salı
HUD SÛRESİ 114.- 115. ayetlerin tefsiri
Hz. Muhammed (S.A)'İn Namaz Ve Sabırla Emrolunması
114- (Ey Muhammed!) Gündüzün iki tarafında ve gecenin gündüze yakın zamanlarında namaz kıl. Şüphesiz iyilikler kötülükleri siler. Bu, Rablerini ananlar için bir öğüttür.
115- Sabret!. Çünkü Allah iyilik yapanların mükâfatını zayi etmez.
Açıklaması
Bu iki ayetin konusu, namaz ve sabır vesilesiyle Allah'ın yardımını istemektir. Nitekim Cenab-ı Hak bir başka ayette şöyle buyurmaktadır: "Ey iman edenler! Sabır ve namazla yardım isteyin. Şüphesiz Allah sabredenlerle beraberdir." (Bakara, 2/153).
Namazla ilgili ayet namaz vakitlerinin tayini hakkındadır. Manası şudur: Namazı tam olarak rükünleri, şartları ve vasıfları kâmil olarak eda et. Namaz kul ile Rabbi arasındaki irtibat, nefsin temizlik vesilesi, Rabbin rızasına kavuşturucu, fuhşiyet ve münkerleri engelleyicidir.
"Gündüz iki tarafı" ifadesi üç vakti yani sabah, öğle ve ikindi namazlarını, "Gecenin gündüze yakın zamanları" ifadesi de akşam ve yatsı namazlarını içine almaktadır. Böylece bu ayet-i kerime bütün namaz vakitlerini ihtiva etmiş olmaktadır.
Namaz vakitleri diğer bazı ayetlerde de zikredilmiştir.
1- "Güneşin batıya kaymasından, gecenin karanlığına kadar geçen zaman içinde namazları kıl, sabah namazını da eda et. Doğrusu sabah namazında melekler hazır bulunmaktadır." (İsra, 17/78).
2- "O halde akşama girerken de, sabaha ererken de Allah'ı tenzih edin. Namaz kılın. Göklerde ve yerde hamd O'na mahsustur. Günün sonunda ve öğle vaktine girince Allah'ı tenzih edin, namaz kılın." (Rum, 30/17-18).
Sabah namazı "sabaha ererken", diğer namazlar da "akşam" tabiri altına girer. Çünkü bu tabir öğle ile akşam ve daha sonrasını içine almaktadır.
3- "... Güneş doğmadan önce ve batmadan önce Rabbine hamd ile teşbih edip ibadette bulun. Gecenin bir bölümünde ve gündüzün çeşitli vakitlerinde de Rabbini teşbih edip ibadette bulun ki, rızasına eresin." (Tâ-Hâ, 20/130). Teşbih namazla ve diğer şekillerle de olur.
Daha sonra Cenab-ı Hak namazın faydasını zikrederek "İyilikler kötülükleri siler" buyurdu. Yani hayır işleme ve salih ameller -ki beş vakit namaz da bunun içindedir- geçmiş günahlara ve küçük günahlara kefaret olur.
Nitekim İmam Ahmed ve Sünen sahipleri Hz. Ali (r.a.)'den şöyle dediğini rivayet etmektedirler: Rasulullah (s.a.)'tan bir hadis duyduğum zaman Allah bana dilediği kadar bu hadisten istifade etmeyi nasip ederdi. Biri bana hadis rivayet ettiği zaman ondan yemin etmesini isterdim. Yemin ederse onu tasdik ederdim. Bana Ebubekir (r.a.) rivayet etti. Ebubekir (r.a.) doğru söyledi. Rasulullah (a.s.)'ın şöyle buyurduğunu işitmişti: "Hiçbir müslüman yoktur ki, bir günah işlesin de abdest alıp iki rekât namaz kıldıktan sonra affolunmasın."
Buharî ve Müslim'in Sahihinde Hz. Osman b. Affan (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre Hz. Osman Rasulullah (s.a.)'ın abdesti gibi abdest almış ve şöyle demişti: Rasulullah (s.a.)'ın aynen böyle abdest aldığını gördüm ve buyurdular ki: "Kim benim bu abdestim gibi abdest alır, iki rekât namaz kılarsa bu iki rekâtta içinden hiçbir şey geçirmezse geçmiş günahları affolunur."
Hasenat (iyilikler) bütün salih amellerdir. Hatta günahı terk etmek bile hasenata girer.
Seyyiat (kusurlar) ise küçük (sağair) günahlardır. Çünkü kebairi ancak tevbe örter. "Büyük günahlardan kaçarsanız kusurlarınızı örter, sizi güzel bir makama koyarız." (Nisa, 4/31). Ayrıca Müslim'in rivayet ettiği "Beş vakit namaz aralarındaki (küçük) günahlara kefarettir. Büyük günahlardan kaçınmak şartıyla..." hadis-i şerifi de buna delildir.
Sadık tevbenin şartları ise dört tanedir:
1- Günahı tamamen terk etmek.
2- Günah işlediğine pişman olmak.
3- Gelecekte aynı günahı bir daha işlememeye azmetmek.
4- Günahın tesirini silmeye yardımcı olacak salih amel işlemek. Hakların hak sahiplerine verilmesi ve eziyet ettiği kimseden helâllik istemesi de buna girer.
"Bu, Rablerini anan kimseler için bir öğüttür." Yani güzel ameller işlemek ve istikamet üzere olmak, dinin sınırlarını aşmamak ve zalimlere meyletmemek şeklinde geçen bu nasihatler hadiseleri düşünen, tehlikelerini takdir eden, Allah'tan korkan ve bunlardan öğüt alacak kimseler için bir öğüttür.
"Sabret!" Yani itaat ve meşakkatlerine karşı sebat et, günah ve günaha teşvik edici şeylere karşı sabır göster. Haramlardan ve çirkin şeylerden uzaklaş. Zorluk ve musibetlere karşı sabret. Zira Allah iyi amel işleyenlerin, Allah'ın muradı ve kaderine sabredenlerin sevabını boşa çıkarmaz.
Bu, sabrın iyilik ve fazilet olduğuna delildir. [32]
[32] Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 6/412-414.
2 Aralık 2019 Pazartesi
HUD SÛRESİ 112.- 113. ayetlerin tefsiri
Allah Teala'nın Emirleri Üzerine İstikamet Yolunu Tutmak
112- Emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Seninle birlikte tevbe edenler de (böyle olsunlar). Haddi tecavüz etmeyin. Şüphesiz ki Allah yaptıklarınızı çok iyi görür.
113- Zalimlere asla meyletmeyin. Aksi takdirde cehennem ateşi size dokunur. Sizin Allah'tan başka dostunuz yoktur. Sonra yardım görmezsiniz.
Açıklaması
Ya Muhammed! Sen ve seninle birlikte iman edenler itikad, amel ve ahlâk hususunda ifrat ve tefrite düşmeden istikamet yoluna sarılın.
İstikamet; Allah'ın zat ve sıfatlarında birliğini kabul etmeyi, cennet, cehennem, öldükten sonra dirilme, hesap ve ceza görme, melekler ve arş gibi gaybî hususlara iman etmeyi, Kur'an'ın ibadetler ve muameleler çerçevesinde emrettiklerine sarılmayı gerektirir.
Bu, yüksek bir derece olup, nefsiyle cihad eden, nefsi arzuları ve şehvetlerini tatminden vazgeçenler dışındaki kimseler için oldukça zordur.
Hz. Musa ve Hz. Harun (a.s.) da şu ayette "istikamet" ile emrolunmuştu: "İkinizin de duaları kabul edildi. O halde istikamet üzere (dosdoğru) olun. (Hakkı) bilmeyenlerin yoluna tabi olmayın." (Yunus, 10/89).
İstikametin mükâfatı ise meleklerin korku ve üzüntüden emin olmakla ve cennetle müjdelemek suretiyle onları tatmin etmeleridir:
"Rabbimiz Allah'tır deyip sonra istikamet üzerine (doğru yolda) devam edenlere melekler inerler ve şöyle derler: Korkmayın, üzülmeyin, vaad olunduğunuz cennetle müjdelenin." (Fussilet, 41/30).
Müslim'in rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Süfyan es-Sekafî isimli bir sahabinin:
- Ya Rasulallah! Bana İslâm'da öyle bir söz söyle ki, onu senden sonra hiç kimseye sormayayım, şeklindeki sorusuna Peygamberimiz (s.a.):
- Allah'a iman ettim de, sonra da istikamet üzerine (dosdoğru) ol, diye cevap vermiştir.
Rasulullah (s.a.)'a istikamet ile (dosdoğru olmakla) emredilmesi onun istikamet üzerine olmadığı manasına gelmez. Zira o bunun aksine son derece istikamet üzerine idi. Bu emirden maksat devamlılık ve bulunduğu hal üzere kalmaktır. Bu düşmanlara karşı zafer elde etmekte en büyük yardımcıdır. Rasulullah (s.a.) ve onunla birlikte olan müminlere istikamet üzerine olmakla emredilmesi onların istikamet üzerinde sabit olmaları içindir.
Bu ayette, şer'î naslara hiçbir tasarrufta bulunmadan, hiçbir sapma olmadan, taklide düşmeden, fasit ve doğru olmayan bir görüşle amel etmeden ittiba etmenin vacip olduğuna delil vardır. Kim selefin metodundan saparsa eğrilir ve dalâlete düşer. Cenab-ı Hakk'ın buyurduğu gibi: "Dinlerini parça parça edip fırkalara ayrılanlardan olup her fırka kendilerine olanla övünüp durur." (Rum, 30/32).
İhtilâfın kalkmasının yolu Kur'an ve Sünnete dönüştür. Cenab-ı Hak buyuruyor ki: "... Aranızda herhangi bir şeyde anlaşmazlığa düştüğünüz zaman onun hükmünü Allah'a ve Rasulüne havale edin." (Nisa, 4/59).
Allah Tealâ "istikamet" üzerine olmayı emrettikten sonra zıddı olan "tuğyan"dan yani Allah'ın koyduğu sınırlara tecavüz etmekten, haddi aşmaktan nehyetti. Çünkü tuğyan helake götüren kaygan bir yoldur. Cenab-ı Hak şöyle buyurdu: "Haddi tecavüz etmeyin."
Bundan sonra da muhalif davranmayı yasaklayarak şöyle buyurdu: "Şüphesiz ki O yaptıklarınızı çok iyi görür." Yani Yüce Allah kullarının amellerini görür, hiçbir şeyden gafil değildir, O'na hiçbir şey gizli kalmaz. O hepsinin karşılığını verir."
İstikamet üzere olmaya ve haddi tecavüz etmekten kaçınmaya davet Kur'an-ı Kerim'in sık sık tekrarladığı ana hedefidir. Cenab-ı Hak şöyle buyuruyor:
"Ey Muhammed! işte bunun için sen onları hakka davet et. Emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Müşriklerin heva ve heveslerine uyma. Onlara şöyle de: Ben Allah'ın indirdiği bütün kitaplara iman ettim. Aranızda adaleti hakim kılmakla emrolundum. Bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbiniz Allah'tır. Bizim amellerimiz bize, sizin amelleriniz sizedir. Benimle sizin aranızda (tartışılacak) bir mesele yoktur. Allah bizi bir araya getirecek (yüzleştirecektir), dönüş ancak O'nadır."(Şûra, 42/15).
Daha sonra Cenab-ı Hak zalimlere meyletmenin tehlikesine işaret ederek şöyle buyurdu: Zalimlere sevgi ile, yağcılık yaparak veya amellerinden razı olarak, onlardan yardım isteyerek, onlara güvenerek meyletmeyin. Aksi takdirde onlara meyletmeniz sebebiyle size cehennem ateşi dokunur. Zalimlere meyletmek de zulümdür. Allah'tan başka size faydası dokunacak, sizin azap görmenizi engelleyecek yardımcılar yoktur. Sonra Allah da size yardım etmez. Size bu hadisede yardım edecek kimse bulamazsınız. Çünkü Allah Tealâ zalimlere yardım etmez.
"Zalimlerin yardımcıları yoktur." (Bakara, 2/270).
"Zalimlerin hiçbir yardımcısı yoktur." (Hac, 22/71; Fatır, 35/37).
Ayet, zalimlere azıcık meyletmenin kötü akıbetine, normal olarak insanı zulme düşürdüğüne ve zalimlerin yaptıklarını ikrar etmeye, içinde bulundukları zulme razı olmaya, yollarını güzel görmeye, onların veya başkalarının yanında bu zulmü medhü sena etmeye ve dolayısıyla onların zalim amellerine ortak olmaya sebep olacak kaygan bir zemin olduğuna delâlet etmektedir.
Beyzavî diyor ki: Belki de bu ayet zulümden nehyetmek ve tehdit etmek hususunda tasavvur olunabilecek en beliğ ayettir.
Zulme meyletmek cehennem azabını gerektiriyorsa ya bizzat zalimin hali nasıl olur? [31]
[31] Vehbe Zuhayli, et-Tefsirü’l-Münir, Risale Yayınları: 6/407-409
1 Aralık 2019 Pazar
Hayızın Başlaması Ve Sona Ermesi
Bismillahirrahmanirrahim. Elhamdülillahi Rabb'il âlemin. Ve sallallahu ve selleme ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmaîn.
"Fethu'l-Bari" (Sahih-i Buhari Şerhi)
6. BÖLÜM HAYIZ
19. Hayızın Başlaması Ve Sona Ermesi
Biz, Hz. Aişe'ye radıyallahu anha bir kap içinde üzerinde sarılık bulunan pamukları gönderen kadınlarız. O şöyle demişti: Pamuğu bembeyaz görünceye kadar acele etmeyin. Bu sözüyle Hz. Aişe radıyallahu anha, hayızdan çıkmak için temizlenmeyi kasdetmiştir.
Zeyd b. Sâbit'in kızı, kadınların gece vakti lamba isteyip hayızlarının bitip bitmediğini kontrol ettiğini öğrenince 'ashabın kadınları böyle yapmazdı' deyip, bu şekilde yapanları ayıpladı.
320- Hz. Âişe'den radıyallahu anha şöyle nakledilmiştir: "Fâtıma bintu Ebî Hubeyş özür kanı görürdü. Bu durumu Hz. Peygamber'e Sallallahü Aleyhi ve Sellem sordu. O da şöyle buyurdu: Bu damardan delen bir kanamadır. Hayız değildir. O halde, hayızın başladığı zaman namazı bırak, sona erince gusül abdesti al ve namaz kılmaya başla!"
Açıklama
(Hayızın Başlaması ve Sona Ermesi) Alimler, hayzın, âdetin görülebileceği günlerde birden kanın gelmesiyle başlayacağı konusunda ittifak etmişlerdir. Ancak ne zaman sona erdiği konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazılarına göre hayzın sona erdiğini kuruluk gösterir. Yani, kadının âdetinin bitip bitmediğini öğrenmek İçin kullandığı pamuğun kuru çıkması hayzın bittiğine delalet eder. Bazılarına göre ise, söz konusu pamuğun beyaz çıkmasıyla hayzın bittiği anlaşılır. İleride açıklayacağımız üzere İmam Buhârî bu görüşe meyletmiştir.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
6. BÖLÜM HAYIZ
19. Hayızın Başlaması Ve Sona Ermesi
Biz, Hz. Aişe'ye radıyallahu anha bir kap içinde üzerinde sarılık bulunan pamukları gönderen kadınlarız. O şöyle demişti: Pamuğu bembeyaz görünceye kadar acele etmeyin. Bu sözüyle Hz. Aişe radıyallahu anha, hayızdan çıkmak için temizlenmeyi kasdetmiştir.
Zeyd b. Sâbit'in kızı, kadınların gece vakti lamba isteyip hayızlarının bitip bitmediğini kontrol ettiğini öğrenince 'ashabın kadınları böyle yapmazdı' deyip, bu şekilde yapanları ayıpladı.
320- Hz. Âişe'den radıyallahu anha şöyle nakledilmiştir: "Fâtıma bintu Ebî Hubeyş özür kanı görürdü. Bu durumu Hz. Peygamber'e Sallallahü Aleyhi ve Sellem sordu. O da şöyle buyurdu: Bu damardan delen bir kanamadır. Hayız değildir. O halde, hayızın başladığı zaman namazı bırak, sona erince gusül abdesti al ve namaz kılmaya başla!"
Açıklama
(Hayızın Başlaması ve Sona Ermesi) Alimler, hayzın, âdetin görülebileceği günlerde birden kanın gelmesiyle başlayacağı konusunda ittifak etmişlerdir. Ancak ne zaman sona erdiği konusunda ihtilaf etmişlerdir. Bazılarına göre hayzın sona erdiğini kuruluk gösterir. Yani, kadının âdetinin bitip bitmediğini öğrenmek İçin kullandığı pamuğun kuru çıkması hayzın bittiğine delalet eder. Bazılarına göre ise, söz konusu pamuğun beyaz çıkmasıyla hayzın bittiği anlaşılır. İleride açıklayacağımız üzere İmam Buhârî bu görüşe meyletmiştir.
Sallallahu ve sellem ve ala seyyidina Muhammed ve ala alihi ve sahbihi ecmain. Ve’l hamdüli’llahi rabbi’l âlemin.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)